We hebben hier al eens stilgestaan bij gevelstenen in Maastricht, en ondanks een enkele moderne steen leek het erop dat de gevelsteen iets uit vervlogen eeuwen is. Toch is er één man die de kunst van de gevelsteen beheerst, en die deze traditie met veel gevoel voor humor nieuw leven in geblazen heeft, en dat is Hans ’t Mannetje.

De gevelsteen lijkt een oud ambachtelijk soort kunst te zijn, maar daar moet je je niet op verkijken. Iedereen die wel eens geprobeerd heeft een reliëf te maken weet ook hoe moeilijk dat is. En ’t Mannetje beheerst die kunst, kijk maar eens naar de overtuigende diepte in De Korte Keizer, of in het schitterende reliëf dat hij maakte van het danseresje van Degas, dat dezelfde diepte heeft als het originele beeldje. Meesterlijk.

Het boek begint met een inleiding waarin ’t Mannetje wordt voorgesteld, dan volgt een hoofdstuk waarin er over een dubbele pagina één gevelsteen wordt uitgelicht, met foto’s van de plek waar hij te vinden is en wat achtergrondinformatie. Die is soms heel interessant, bijvoorbeeld bij de gevelsteen waarin de traatroep van Meyer Lipschitz is vastgelegd. Lipschitz was een straatverkoper in de negentiende eeuw, en de melodie waarmee hij zijn waren aanprees is vastgelegd (de tekst helaas niet), waardoor deze gevelsteen een fraaie historische betekenis kreeg – niet alleen een stukje geschiedenis is hier vastgelegd, iedereen die noten kan lezen kan de straatroep ook reproduceren.

Na dit hoofdstuk, waarin twaalf gevelstenen zeer uitgebreid het voetlicht passeren, volgt de oeuvrecatalogus, waarin alle 192 gevelstenen die ’t Mannetje tot nu toe uit steen hakte zijn te zien, met een korte maar interessante tekst met uitleg.
Het leuke van de gevelstenen vind ik dat je er zeer regelmatig hedendaagse zaken in tegenkomt, zoals een boormachine, een paraplu en nog het een en ander. Dat is een van de manierien waarop ’t Mannetje de gevelsteen de eenentwintigste eeuw heeft binnengeloodst. Waarvoor hulde! Het is misschien niet altijd kunst met een levensgrote K, maar dit soort kleine kunst, die de kijker op zijn minste een glimlach bezorgt, is aan mij zeer besteed.

• Ina Wilbrink en Hans ‘ Mannetje – Gevelstenen van Hans ’t Mannetje – Fotografie Wim Ruigrok – Uitgeverij Walburg Pers – ISBN 978-90-5730-495-3