Max Bill was niet alleen een Zwitserse kunstenaar die intelligent geometrisch werk maakte, hij was ook ontwerper (van onder meer stoelen) en architect. Ik heb het hier al eerder gehad over zijn halve bollen. Er is in Zwitserland altijd wel aandacht geweest voor Bill, en gelukkig komen er nog steeds nieuwe boeken over hem uit, onder meer een schitterend boek dat hem in zijn tijd plaatst – mit subversivem glanz – en een boek dat een ruim overzicht laat zien van het werk van Bill in al zijn veelzijdigheid. Ik laat er hier wat van zien dat mijzelf erg aanspreekt, maar het is eigenlijk juist de veelzijdigheid die opvalt, waaruit een gretig kunstenaar opdoemt, die geen grenzen erkende, maar die zich gewoon met alles bezig hield dat hem interesseerde. En dus stond hij het ene moment een krijttekening op een bord te maken, terwijl hij op een ander moment al zijn aandacht gaf aan architectuur met alles wat erbij hoort, tot en met de stoelen.

Wat ook opvalt is de schijnbare eenvoud. Bill was duidelijk een kunstenaar met een scherpe intelligentie en daarbij het juiste fingerspitzengefühl, waardoor een driehoek die er steeds een zijde bijkrijgt tot hij een achthoek is geworden, de kleuren krijgt waarmee het verfijnde kunst wordt. En als hij dan datzelfde beeld uitkleedt tot één simpele lijn hou ik bijna mijn adem in, zo mooi vind ik dat. Hij dringt wel vaker tot de kern van de zaak door, maar maakt het nooit zo simpel dat het geheim verdwijnt, integendeel. Bill weet mij te prikkelen en me op nieuwe sporen te zetten. Wat dat betreft heeft hij echt baanbrekend werk verzet.

Het boek is een juweel van een boek. In elk hoofdstuk wordt dieper ingegaan op verschillende aspecten van zijn werk, met goede foto’s, perfect gedrukte reproducties (wat vooral met de vaak subtiele kleuren die Bill gebruikte een genot is), informatieve teksten die er toe doen en een uitstekende keuze uit zijn zeer gevarieerde werk. Aan het eind van ieder hoofdstuk worden op enkele bladzijden de illustraties van dat hoofdstuk nog een keer kleiner bij elkaar gezet. Dat werkt perfect als ideale samenvatting. Het werk van Max Bill wordt er op deze manier nog inspirerender van dan het voor mij al was.

• Max Bill: ohne Anfang ohne Ende / No Beginning No End – Marta Herford – Scheidegger & Spiess – ISBN 978-3-85881-214-8