Arnulf Rainer is een heftige kunstenaar, en het kruis is in de loop der jaren zijn basisvorm gebleken. In het boek Cross 1956-2009 zijn alle etsen die hij maakte waarin de kruisvorm aanwezig was, opgenomen. Dat zijn er 61.

Rainer zelf hecht eraan deze etsen geen religieuze betekenis toe te dichten, maar voor hem is het wel meer dan alleen vormonderzoek. Dat kun je ook zien als je door het boek bladert, daar zijn de etsen te dramatisch voor.

Christus intrigeert Rainer, maar mysticisme vindt hij niet interessant – het gaat hem om de dagelijkse wanhoop en ellende. Voor de kijker is het een intrigerend overzicht van een variatie op een thema, waarbij de kunstenaar al zijn kracht en emotie inzet.

Het merkwaardige is, dat hoewel deze etsen ruim een halve eeuw omspannen, de verschillen tussen de kruisen eigenlijk vrij minimaal zijn, en op de een of andere manier maakt dat het nog fascinerender. Met minimale middelen en een simpele basisvorm als uitgangspunt weet Rainer een enorme zeggingskracht te creëren. Krassen en kruisen.

• Arnulf Rainer – Cross 1956-2009 – Verlag für Moderne Kunst Nurnberg – ISBN 978-3-86984-000-0