Tatort is een Duitse “krimi” die je zou kunnen vergelijken met Flikken, dat wil zeggen dat ook Tatort in Duitsland (en daarbuiten) in verschillende steden met verschillende teams gedraaid werd. Het is de langstlopende detectiveserie op de Duitse televisie, en sinds 1970 zijn er al 850 afleveringen gemaakt, die ook nog steeds herhaald worden.

Vreemd genoeg zijn we in Nederland dol op Britse en Scandinavische thrillers, maar hebben we Tatort wat links laten liggen, terwijl de serie kwalitatief zeker niet voor de Scandinaviërs onderdoet. We kennen hier eigenlijk alleen Tatort Duisburg een beetje, met Hauptkommissar Schimanski in de hoofdrol, en regelmatig een humoristische bijrol van Hänschen, gespeeld door de Nederlandse Chiem van Houweninge, die ook veel van de scripts voor de serie schreef.

Het boek Schauplatz Tatort zoomt in op de architectuur in de serie, en weet zo op een slimme manier een groot publiek iets anders naar architectuur te laten kijken, want doordat Tatort al zo lang loopt kun je ook goed zien hoe de Duitse steden in de loop der jaren zijn veranderd. De imposante industrie waar Schimanski in 1980 vanuit zijn flat op de veertiende verdieping op uitkeek is inmiddels bijvoorbeeld grotendeels verdwenen uit Duisburg, of in ieder geval aanzienlijk minder smerig geworden.

Maar het boek opent met het voorstellen van alle teams en alle steden waar Tatort speelde, en dat zijn er nogal wat: Berlijn, Bremen, Dortmund, Frankfurt am Main, Hamburg, Hannover, Kiel, Keulen, Konstanz, Liepzig, Ludwigshaven, Lüzern, München, Münster, Saarbrücken, Stuttgart, Wiesbaden en Wenen.

Dan volgt het hoofdstukje “huizen undercover” waarin uitgelegd wordt dat ook huizen goede toneelspelers moeten zijn, of in ieder geval fotogeniek moeten zijn. Er komen decorbouwsters aan het woord, die de sfeer extra versterken, we bezoeken plekken in Tatort waar mensen vermoord werden, en zo gaat het en passant met mooie verhalen en interviews met Tatort-hoofdrolspelers door, en word je ongemerkt steeds enthousiaster, en wil je wel weer eens een aflevering terugzien.

Het aardige is, dat de eerstvolgende keer dat je naar een oude Tatort-aflevering zit te kijken je vol verbazing kijkt naar de manier waarop de gebouwen gefilmd zijn, en hoe belangrijk de architectuur en die gebouwen inderdaad blijken te zijn. Die boodschap wordt je in dit boek bepaald niet door de strot geduwd, maar het wordt je integendeel heel subtiel en bijna terloops duidelijk gemaakt. En dat is knap.

Een aanstekelijker architectuurboek hadden we al lang niet in handen gehad. Je krijgt zin om weer naar Tatort te gaan kijken, dat is één, en je gaat anders naar Duitse steden en hun architectuur kijken, dat is twee. Een aanrader van een boek dus!

• Udo Wachtveitl, Alexander Gutzmer, Guido Walter,Oliver Elsr – Schauplatz Tatort – Callwey – ISBN 978-3-7667-2052-8

• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Schauplatz Tatort