André Thomkins (1930-1985) was vooral bekend als woordkunstenaar en meesterlijk tekenaar. Hij experimenteerde daarnaast met verschillende technieken en materialen. In de jaren vijftig ontstonden zo de zogenaamde “lackskins”, schilderijen die hij maakte door met een dun stokje lakverf op een wateroppervlak te laten druipen, en dan door te blazen de verf, die zich in het water ging verspreiden, te manipuleren.

Als kunstenaar kun je het jezelf bijna niet moeilijker maken, want de toevalsgraad is hier wel heel erg hoog, vooral als je je realiseert dat het resultaat tenslotte met een vel papier uit het water gelicht moest worden. De eindresultaten zijn verbluffend mooi, maar zijn jarenlang uit zicht gebleven. Zijn meesterlijke tekeningen werden veel meer gewaardeerd, en zijn lackskins werden, zo lijkt het, toch vooral gezien als een aardig stukje “spielerei” – niet helemaal serieus te nemen dus.

Als kunstenaar begrijp ik maar al te goed waarom Thomkins zoveel van die lackskins heeft gemaakt, want het beheersen en sturen van het toeval is een magisch proces, en je ziet hoe gevarieerd de uitkomsten kunnen zijn, van een uitbundige toverbal tot een verstild, ingetogen blad. Je ziet hier bijna de alchemist aan het werk. En vergis je niet – het toeval speelt een grote rol, maar alleen een echt groot kunstenaar weet met zulke mooie resultaten tevoorschijn te komen.

En dat maakt dit boek zo fascinerend. Je ziet een kunstenaar aan het werk die zijn ambachtelijke meesterschap durft los te laten om op zoek te gaan naar de magie van het scheppingsproces. Met adembenemende resultaten.

• André Thomkins – Lackskins – Scheidegger & Spiess – Bündner Kunstmuseum Chur – ISBN 978-3-85881-344-0