Phons Bakx is helemaal gegrepen door de mondharp. Je hebt de neiging enigszins grijnzend op zo’n mededeling te reageren, want een onbeduidender muziekinstrument kun je je bijna niet voorstellen – het is net alsof iemand zich gespecialiseerd heeft in de triangel, of de tamboerijn, ook van die muziekinstrumenten waarvan we denken dat je er eigenlijk niks, of bijna niks mee kan.

Het lachen stopt als je de twee cd’s beluistert die Bakx maakte, want hier laat hij overtuigend horen dat die nietige mondharp wel degelijk een serieus te nemen muziekinstrument kan zijn. Een naam als het Middelburgs Mondharp Ensemble mag dan op de lachspieren werken, ondertussen wordt er wel muziek van ongekend hoog niveau gemaakt, waar je regelmatig met verbazing en bewondering naar zit te luisteren.

De mondharp dook voor het eerst op in het zuiden van China, zo’n vierduizend jaar geleden. Misschien zien we het instrument daarom hier in het westen nauwelijks gebruikt worden. Bakx verzamelde voor de twee cd’s die hij maakte muzikanten van over de hele wereld om zich heen, en de resultaten zijn dan ook zeer divers, al horen we meestal volksmuziek en blues, waarbij oost- en zuideuropese invloeden vaak duidelijk aanwezig zijn. Soms horen we alleen de mondharp, op andere momenten in samenspel met klarinet, blokfluit of rietfluit, maar ook met accordeon, gitaar, percussie of zang blijkt de mondharp een verrijkende factor te zijn.

Als we zeggen dat Bakx gegrepen is door de mondharp overdrijven we niet – hij schreef ook een standaardwerk over de mondharp – De Gedachtenverdrijver (Hadewijch, Antwerpen/Baarn 1992), en hij maakte voor de Wandelende Tak een acht uur durende radio-uitzending waarin hij de luisteraar mee op wereldreis nam en daarbij de ongehoorde diversiteit van het instrument liet horen. Na het beluisteren van de twee cd’s begrijp je ook beter waarom Bakx zo gefascineerd is door het onooglijke instrument dat hier mondharp heet, en in de Engelstalige wereld om onbekende redenen de Jew’s harp.

De cd’s zijn door Bakx in eigen beheer uitgegeven en ook bij hem te bestellen.

  • Phons Bakx & Musicians – Een Lied Voor De Mondharp – Bärad-Dûrbeheer Cat BDb-001-97 PhB
  • Phons Bakx & Musicians – Music and the Dispel of Thoughts – Antropodium ATP002-99 PhB

PS: er is op 28, 29 en 30 juli 2006 in Amsterdam een Internationaal Festival van mondharpspelers uit de gehele wereld. Tientallen zullen er optreden, in Muziekgebouw aan ’t IJ.