De Joodse pianist en dirigent Daniel Barenboim richtte met zijn Palestijnse vriend, de schrijver Edward Said, een orkest voor jonge mensen op dat bestond uit jongeren uit het hele Midden-Oosten. Palestijnen, Israëliërs, Egyptenaren, Libiërs, Syriërs, en meer nationaliteiten. De documentaire die rond dat orkest is gemaakt is een van de aangrijpendste muzikale films die ik ooit gezien heb.

Samen muziek maken is voor al die jonge mensen uit landen die soms uitgesproken vijanden van elkaar zijn zeker geen vanzelfsprekendheid, maar het werken aan een gezamenlijk doel, namelijk een goed orkest worden en mooie muziek spelen, bleek verbazend goed te werken, en wat Barenboim wou bereiken, namelijk dat de verschillende partijen elkaar op een informele manier zouden leren kennen, is ook bereikt in een aantal jaren. Het mijlpaalachtige einddoel voor Barenboim was: met het orkest spelen in Ramallah, middenin Palestijns gebied op de westelijke Jordaanoever. Dat bleek alleen mogelijk dankzij de Spaanse regering die alle orkestleden een speciaal diplomatenpaspoort gaf. Uiteindelijk ging vrijwel iedereen mee. Daar was behoorlijk wat moed voor nodig, maar het pakte op alle fronten goed uit, en het eenvoudige feit dat het mogelijk bleek was voor Barenboim de bevestiging van zijn ideeën over vrede.

Barenboim is zeer stellig in het benadrukken dat hij geen politieke agenda heeft, en als je de documentaire ziet geloof je hem, hoewel zijn opstelling, en het feit dat hij partijen op zo’n manier bij elkaar brengt, wel degelijk politieke gevolgen heeft. Hij wordt door een Israëlische minister op een bepaald moment in de documentaire zelfs bijna van landverraad beschuldigd.

De documentaire en het concert in Ramallah zijn op een dubbel-dvd uitgebracht, en ik kan er niet naar kijken zonder regelmatig met een brok in de keel te zitten. Het aangrijpende is dat alleen al het bestaan van dit orkest al zo hoopgevend is en zo’n positief signaal uitzendt. En dan is de muziek ook nog eens bloedmooi. Barenboim zegt: “Als je speelt in een orkest doe je dat met passie en concentratie. Maar je luistert ook naar wat de anderen spelen, want je speelt tegelijk en samen. Zo zou het ook in het leven moeten gaan: van elkaar leren door naar elkaar te luisteren”. Barenboim mag wat mij betreft de Nobelprijs van de vrede krijgen.