Er zijn heel wat gitaristen die beroemder zijn dan Bob Brozman, en er zijn er ook heel wat die onder collega-gitaristen vermaard zijn vanwege hun beheersing van het instrument en hun technische perfectie. Toch ontbreekt er meestal iets dat Brozman wél heeft. We hebben het dan niet over gevoel voor humor, hoewel dat bij die gitaarvirtuozen meestal ook ontbreekt. We hebben het ook niet over gevoeligheid, of warmte, al schort het ook daar vaak aan.

Het belangrijkste om van een goede gitarist een echte goede gitarist te maken is ook niet een open geest, hoewel dat zeker helpt, maar vooral de bereidheid en de behoefte om echt met anderen samen te spelen, en in die samenwerking ook heel goed naar de ander te luisteren en er op in te spelen. De echte goede gitarist is een teamspeler. En Bob Brozman is een geweldige teamspeler.

Gitaristen als John Fahey of Leo Kottke, die door andere gitaristen zeer bewonderd worden, zijn toch vooral solisten, en ze zijn dat in vrij extreme mate. Dat maakt dat je hun platen met een zekere mate van bewondering kunt beluisteren, en dat je je ook een beetje kunt vergapen aan wat ze technisch gesproken allemaal in hun mars hebben, maar daar blijft het dan ook bij. Ze dringen niet verder door, ze kruipen niet onder je huid, ze raken je niet echt. Dat geldt ook voor een beroemdheid als Eric Clapton. Zelfs als hij in bands speelde draaide alles om Clapton. Anderen moesten vooral goed naar hem luisteren, maar andersom viel dat nogal eens tegen. De beste plaat die hij maakte (Derek and the Dominoes) wordt in feite gered door die andere fantastische gitarist, Duane Allman.

Bob Brozman heeft een open geest, is nieuwsgierig naar muziek uit andere culturen en, wat nog veel belangrijker is, hij heeft daar ook feeling voor. Bovendien is hij een virtuoos op de hawaiian gitaar (ook wel national steel gitaar genoemd). De laatste dagen heb ik intensief geluisterd naar de twee laatste samenwerkingsprojecten van Brozman, en ik kreeg steeds meer bewondering voor de man.

Voor alletwee die projecten geldt namelijk dat hij met iemand uit een totaal andere muzikale cultuur een plaat gemaakt heeft die beter is dan alles wat die betreffende muzikant voor die tijd maakte.  Dat betekent dat Brozman de muziek op een hoger plan brengt, en dat er iets magisch gebeurt: hij dwingt de ander, door zijn intense manier van luisteren en muzikaal reageren, tot een topprestatie – alles wat er in zit wordt er uitgehaald. Het zijn stuk voor stuk bijzondere, zeer geïnspireerde sessies geweest. René Lacaille komt van het eiland Réunion, zo’n duizend kilometer ten oosten van Madagaskar, en Debashish Bhattacharya komt uit India, en op allebei de platen zingen en spelen er nog wat mensen uit hun directe omgeving mee, waarbij de zang van Sutaba Bhattacharya niet onvermeld mag blijven.

Als luisteraar moet je overigens ook een open geest hebben en westerse muziek maar even vergeten. Op de plaat Digdig, die Brozman samen met Lacaille maakte, staan bijvoorbeeld een paar zeer eigenaardige nummers met een bijzonder intrigerend ritme, waarbij je als luisteraar, door je interne manier van tellen te veranderen, ineens een heel ander nummer hoort, dat schijnbaar in een ander ritme gespeeld wordt. Ongeveer zoals die tekening waarbij je een jong meisje ziet, maar als je even anders kijkt zie je een oude vrouw. Dat had ik met muziek nog nooit meegemaakt, en het is een fascinerende ervaring.

Brozman doet verder nog iets heel ouderwets, dat je steeds minder ziet in de muziek die de hitparades beheerst: hij maakt zich dienstbaar aan de muziek. Dat betekent soms dat hij alleen maar accenten aanbrengt, maar dan wel vlijmscherpe accenten, die de muziek haarscherp maken. En hij brengt iets in waardoor de muziek ook echte wereldmuziek wordt die eigenlijk aan elke genre-indeling ontsnapt.
Op dit moment bereidt hij een samenwerkingsproject voor met Indonesische muzikanten, dus hou de man in de gaten!

• Digdig – René Lacaille en Bob Brozman – Riverboat Records / World Music Network – TUGCD1025
• Mahima – Debashish Bhattacharya en Bob Brozman – Riverboat Records / World Music Network – TUGCD1029

Kijk ook eens op de site van Bob Brozman