goran bregovic live
De man links in het zwart is de opmerkelijke percussionist en dirigent van de band. Kaal hoofd, in de nek een driehoek zwart haar in staartjes met gouden belletjes en forse tatoeages op de armen, maar als hij stond te dirigeren kreeg hij iets heel ontroerends over zich – dat ging met passie en met lieve gebaren. Maar vooral met veel overtuigingskracht.
Het begin van het concert. Ineens doken er overal in de zaal toeteraars op. Verrassend, maar ook aangrijpend, door de muziek die ze speelden. Ze hadden de zaal meteen volledig mee.
Een schitterend Pools mannenkoor van vijftien man, links een Indiase percussiesectie, daarvoor de Arabische tak van het orkest met oud, trommels en viool, dan nog twee Bulgaarse zangeressen en een blaasorkest uit de Balkan en een westers strijkkwartet. Wereldfusie op zijn verrassendst en zijn best.
Op een bepaald moment stonden er veertig mensen op het podium, waaronder rechts de drie zangeressen die de drie wereldgodsdiensten vertegenwoordigen. Bregovic’ houding tegenover religies is samen te vatten in één zin: “In de afgelopen twintig eeuwen heeft de mens gruweldaden gepleegd in de naam van God.” Toch is de titel van dit concert “My heart has become tolerant”. Een multicultureel orkest dat zingt voor de vrede, dat kan nooit goed klinken, zou je zeggen, maar het was voor mij het concert van het jaar.
Applaus voor de solisten. Het concert duurde iets meer dan een uur, maar veel indrukwekkender kun je het niet krijgen.
De Vrede van Utrecht had als afsluiting van haar culturele programma dit jaar een concert van Goran Bregovic en zijn Wedding and Funeral Band, in Vredenburg in Utrecht. Een unieke gelegenheid om dit orkest nu ook eens in het echt te zien, dus ik reisde naar Utrecht af.
De grote zaal was, zelfs een dag na Blue Highways, volledig uitverkocht. Om half negen doken er Balkanese toeteraars op in de hoeken van de zaal. Een overrompelend effect, vooral ook door de muziek die gespeeld werd. Brok-in-de-keelmuziek. De toeteraars gingen naar het podium dat geleidelijk volstroomde met musici en zangers. Op het laatst stonden er veertig mensen op dat podium. Centraal een opmerkelijke man die de helft van de tijd achter een grote trom zat, en de andere helft op een bijna aandoenlijke manier stond te dirigeren.
En dan de muziek. Unieke muziek, want samengeraapt uit allerlei culturen, en samengevoegd op een unieke manier waardoor er vitale hedendaagse wereldmuziek ontstaat, die het ene moment bijna fluisterend stil de aandacht afdwingt en het andere moment orgastisch bombastisch overweldigt, en dat allemaal zonder aan subtiliteit te verliezen. Dat heeft alles met de prachtige arrangementen van Bregovic te maken, maar ook met het totale orkest dat die muziek ook perfect weet neer te zetten, en dat er in slaagt het publiek te raken. Aan de andere kant was er ook ruimte voor humor – het Poolse mannenkoor gooide er op een goed moment wat speelse jazzy loopjes tussendoor die buitengewoon effectief waren. Geen loodzware vredesmuziek dus, maar een concert van prachtig gecomponeerde, ingenieuze wereldmuziek, die op een onnadrukkelijke manier duidelijk maakt dat een multiculturele wereld onder meer ook geweldige muziek kan opleveren.
Het concert duurde iets meer dan een uur, waarna een toegift van zo’n twintig minuten volgde. Te kort, te weinig? Misschien, maar op zo’n intensief anderhalf uurtje kan ik wel een maand teren. Voor mij was dit nu al het concert van het jaar.
(HM, 24 april 2006)