John Cage is een beetje de intellectueel onder de hedendaagse serieuze componisten. Dat betekent in de praktijk dat veel van zijn ideeëncomposities weliswaar interessant zijn, maar tegelijkertijd niet om aan te horen. Zo heb ik in mijn platenkast een dubbel-lp met de pogingen van een pianist om de sterrenkaart boven Australië van een bepaalde datum te spelen alsof het muzieknoten op papier waren. Een interessant idee, maar het levert een chaos aan noten op die nergens op een aangename manier aan muziek doet denken.

Tegen zijn tachtigste kreeg Cage opdrachten van allerlei muziekensembles, en hij schreef in hoog tempo een aantal composities die nu bekend zijn als de Number-Pieces, oftewel de cijfercomposities. Ogre-Ogress is een klein platenlabel dat gespecialiseerd is in het uitbrengen van hedendaagse serieuze muziek, en zij brachten de Numbers uit, uitgevoerd door mensen als Glenn Freeman en Christina Fong. De kwaliteit is zeer hoog, en je kunt Cage hier dan ook optimaal beoordelen.

Soms valt dat niet mee, als muzikanten bijvoorbeeld één toon moeten aanhouden, en er absoluut geen sprake is van melodie, zelfs niet van ritme, maar alleen van klanken die soms samenvallen. Op andere momenten, met name in de percussiecomposities, gebeurt er veel, en wordt het allemaal spannender. Cage gaat wel steeds terug naar de absolute basis van muziek – de afwisseling van geluid en stilte.

Dat heeft een merkwaardig bij-effect: je realiseert je steeds vaker dat echte stilte niet bestaat. Alle geluiden uit de omgeving gaan, in zo’n kale setting, meespelen. Het effect voor mij als luisteraar is dat ik intensiever dan ooit ga luisteren naar alle geluiden om me heen, en dat de muziek van Cage meer werkt als een trigger, als een manier om op een andere manier op geluid te focussen, dan op de traditionele manier van muziek die gezien wordt als de ultieme schoonheid. Want “mooi” is de muziek van Cage maar zelden. Dat betekent zeker niet dat de muziek niet de moeite waard is, want Cage raakt je als luisteraar op een heel basaal niveau.

Het cijfer dat uitgeschreven wordt in de naam van de compositie geeft het aantal muzikanten aan waarvoor het stuk geschreven werd. Als hij meer stukken schreef voor dezelfde bezetting werd daar een cijfer aan toegevoegd. Four 4 is dus het vierde stuk dat hij schreef voor een kwartet, in dit geval een percussiekwartet (Four was geschreven voor een strijkkwartet). Van de achtenveertig cijfercomposities zijn er nu al heel wat door dit platenlabel uitgebracht, en zo langzaamaan is het een fascinerende collectie aan het worden, interessant voor iedereen die geïnteresseerd is in ideeën over muziek, en in de basis van muziek.

Sommige stukken zijn hier voor het eerst te horen, en je kunt ze rechtstreeks bij het label bestellen. De cd’s zijn soms al net zo basaal verpakt als de muziek klinkt, in een eenvoudig dubbelgevouwen kartonnetje, maar de kwaliteit is prima, en je betaalt bijna niks voor unieke muziek. Als je je eens muzikaal wil laten verrassen is de onderste cd links een prima album om mee te beginnen. Van de hele reeks is dat nog het meest toegankelijke album, met muziek die af en toe zelfs ronduit mooi te noemen is.