Phons Bakx, die al eerder een meer dan gewone belangstelling aan de dag legde voor de mondharp, heeft in Bretagne veldopnamen gemaakt van een merkwaardig ritueel, dat maar één keer per jaar plaatsvindt op het Gallo-Bretonse platteland. Grote ronde bronzen bekkens, die normaal gebruikt worden voor de handwas, als cidervat of als beslagkom worden in de nacht van Saint Jean als muziekinstrument gebruikt.

De bekkens worden niet als slaginstrument gebruikt, want het is de bedoeling dat het vat gaat zingen, en daar zijn twee personen voor nodig – de een zit laag voor het bekken en houdt vier stengels cypergras tegen de platte bekkenrand zonder die aan te raken. De ander is de speler, die over het bekken heengebogen staat. Hij neemt de vier lange grasstengels in zijn handen en strijkt in één doorgaande beweging van linker- en rechterhand in de lengterichting van de grasstengels. Er ontstaat dan een vibratie als bij een vioolsnaar. Op de bodem van het bekken ligt een kleine plas azijn waarmee de speler zijn handen bevochtigt en ontvet.

Het zoemen en galmen dat dan ontstaat wordt niet door iedereen gewaardeerd, maar het doet vaak denken aan sommige minimal music-composities uit de jaren zestig en zeventig. Er ontstaat een soort basale muziek die iets meeslepends heeft. Je zou het ook para-muziek kunnen noemen, muziek die op het randje zit van muziek, bijna-muziek als het ware. Een spannend grensgebied. De opnamen die Bakx in de zomer van 2002 samen met geluidsman Jules Ritter in Bretagne maakte hebben nog een extra charme door de omgevingsgeluiden die mee gaan spelen. Tirer La Chèvre, dat eigenlijk “de geit melken” betekent is daardoor een zeer bijzondere cd geworden die interessant is voor liefhebbers van minimal music, maar ook voor iedereen die geïnteresseerd is in authentieke volksgebruiken.

• Tirer la Chèvre – Bretagne – Antropodium ATP003-02TLC

Je kunt de cd rechtstreeks bij Phons Bakx bestellen.