Bella Ciao is niet minder dan een historisch meesterwerkje dat vijftig jaar geleden verscheen en in Italië en ver daarbuiten voor een schokgolf zorgde en dat een enorme folkrevival op gang bracht. Ik kwam voor het eerst met “Bella Ciao-muziek” in aanraking door de onvergetelijke theaterproductie Mistero Buffo van de Internationale Scene uit België, die een groot aantal van die liedjes in het Vlaams nieuw leven inbliezen. Kippenvel. Dat zette mij en vele anderen op het spoor van Bella Ciao, en de langspeelplaat is hier in huis volledig grijs gedraaid, zoekgeraakt, vervangen door een cassetebandje en uiteindelijk door een cd van Harmonia Mundi, die nog steeds, na bijna vijftig jaar, regelmatig gedraaid wordt, en die nog steeds, elke keer weer, garant staat voor kippenvel.

Riccardo Tesi heeft nu met een aantal muzikale vrienden een vijftigjarige revival op touw gezet van de oorspronkelijke show, en dat pakt geweldig uit. Tesi is iets minder kaal in zijn arrangementen, waar de originele plaat vaak alleen maar een of twee gitaren als begeleiding liet horen is hij hier wat ruimhartiger – er komt een accordeon bij, percussie, een klarinet en een bas, maar dat versterkt de zaak vaak juist. En als het kaal moet wordt het ineens ook weer kaal, want de zangeressen die Tesi bij elkaar haalde zijn fenomenaal: Lucilla Galeazzi, Elena Ledda, Ginevra di Marco en Alessio Lega hebben allevier op zich al een dijk van een stem, maar ze kunnen ook prachtig schurend en weerbarstig samen zingen, zodat de muziek weer net zo genadeloos onder de huid gaat kruipen als vijftig jaar geleden.

Luister eerst eens naar de versie van Bella Ciao van vijftig jaar geleden, uit de afdeling reisliederen:

En luister dan naar de versie van vijftig jaar later:

De liedjes waren ingedeeld in verschillende categorieën, onder meer reisliederen, liefdesliedjes, gevangenisliederen, politieke liederen en anti-oorlogsliederen. Van die laatste categorie veroorzaakte O Gorizia tu sei maledetta, een prachtig, droevig anti-oorlogslied, enorme opschudding tijdens de eerste show, maar ondanks bedreigingen werd de toernee afgerond. Luister hier naar de oorspronkelijke versie:

en dan naar de prachtige, bloedstollende versie van nu:

En dan de verhalende liederen, zoals Sint Antonius in de Woestijn, dat bijna een cabarettekst wordt, met sigaretten en surrealistische en humoristische situaties, waarin zowel om soldaten als om heiligen gelachen kan worden. Ook hier eerst de versie van vijftig jaar geleden:

en dan de versie van Riccardo Tesi en zijn vrienden:

Tenslotte nog een fragment van La Lega, een liedje dat in het noorden van Italië populair was tijdens de ontwikkeling en verdediging van de eerste boerenbonden tussen 1900 en 1914. Het is vooral ook populair gebleven omdat de betekenis van de vrouwen in de emancipatie van werk al vanuit die tijd stamt. Het gaat hier om vrijheid en solidariteit, en is dus een liedje dat wel altijd actueel zal blijven. Eerst de versie van vijftig jaar geleden:

en dan de nieuwe versie:

Zoals je zelf kunt constateren hebben Riccardo Tesi en zijn muzikale vrienden zich weliswaar wat muzikale vrijheden veroorloofd, maar ze zijn absoluut bij de kern van de muziek gebleven, ze weten regelmatig op eenzelfde manier kippenvel op te roepen als de originele versie dat deed, en soms zelfs nog wat meer, want bepaalde aanpassingen (een vertraging, een toevoeging van accordeon bijvoorbeeld) maken sommige stukken nog sterker dan ze al waren.

De cd is bovendien verpakt in een boekje met uitgebreide tekst en uitleg in het Italiaans, Frans en Engels. Wat ons betreft kan Bella Ciao weer vijftig jaar mee! Een absolute superaanrader!