Ron Geesin is een naar het zuiden van Engeland geëmigreerde Schot. Hij maakt al zo’n veertig jaar muziek die in geen enkel vakje is in te delen. Je kunt wel een beetje aangeven waar zijn inspiratiebronnen liggen – hij heeft duidelijk wat met jazz, is aangestoken door het dada-virus (de overeenkomsten met Kurt Schwitters’ Ursonate zijn op momenten opmerkelijk), hij heeft veel gevoel voor humor, maar tegelijkertijd is zijn muziek serieus gecomponeerd, waarbij je aan moderne componisten als Edgar Varèse en Pierre Henry moet denken. Geen gemakkelijke achtergrondmuziek dus. Toch klinken de platen van Geesin eigenlijk nergens echt ontoegankelijk. Je moet er wel echt voor gaan zitten en gaan luisteren, maar dat kan nauwelijks een bezwaar zijn.

A Raise Of Eyebrows
Zijn eerste soloplaat was meteen goed raak. A raise of eyebrows uit 1967 is na al die jaren nog steeds een sprankelend, idioot meesterwerk. Geesin doet alles zelf – pianospelen, banjo en gitaar spelen, zingen, ritmische gedichten voordragen, geluidscollages maken. Je zit van begin tot eind met open mond te luisteren naar vreemde composities die met gretigheid en energie virtuoos gebracht worden. Hij doet dingen op de piano en de banjo die tegen free jazz aanhangen, terwijl hij even later ruig zit te swingen om nog weer even later schitterend uit de bocht te vliegen. En tussendoor schiet je dan ook nog regelmatig in de lach omdat het daarnaast ook nog eens heel erg grappig is allemaal. Een soort Zappa, maar dan ontdaan van pretenties en teruggebracht tot kale, pure energie, maar dan wel weer met de nodige complexiteit en diepgang. We zeiden het al – een meesterwerk.

Right Through
Dan volgen er een paar platen die van allerlei losse stukken aan elkaar geplakt lijken te zijn. Geesin maakt losse nummers die af en toe briljant zijn, maar een echte goede coherente langspeelplaat wil het voorlopig even niet opleveren. Tussen de bedrijven door maakt hij ook nog wat platen met elektronische experimentele flarden muziek, bedoeld als filmmuziek voor documentaires en dergelijke, en een op zich fraaie pianoplaat (Patruns) waar ik vooral de veelzijdigheid mis die A Raise of Eyebrows zo geweldig maakte.
En dan verschijnt tien jaar na zijn debuut het tweede meesterwerk Right Through. Het is wat experimenteler dan de eerste plaat en wat elektronischer, maar ook dit is weer een plaat waarbij je van begin tot eind op het puntje van je stoel zit. Geesin zingt eigenlijk niet, maar reciteert met een nadrukkelijk Schots accent teksten en gedichten. Modern klassiek wordt gecombineerd met minimal music-achtige riffs, jazzy improvisaties en nog wat onbenoembare elementen, waardoor iets volstrekt unieks ontstaat. Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom Geesin nooit echt bekend is geworden, behalve bij collega-musici. Een geniaal buitenbeentje.

Na Right Through volgen nog een aantal in eigen beheer uitgebrachte platen, die allemaal erg goed zijn, al zijn het geen absolute meesterwerken meer. Toch staan op elke plaat altijd wel een paar fenomenale nummers. Ik heb ze dan ook allemaal, en als hij een nieuwe plaat uitbrengt koop ik die ongezien. Right Through was heel lang niet verkrijgbaar, maar is nu gelukkig eindelijk op cd verschenen, aangevuld met een paar variaties op nummers die al op de originele lp stonden en een paar nummers die in opdracht van de BBC voor een nieuwjaarsshow waren geschreven, maar die niet uitgezonden werden vanwege “te raar”. Vooral de variaties zijn weer fenomenaal, waardoor de cd een stuk meerwaarde krijgt.

Naast zijn eigen platen heeft Geesin ook met anderen gewerkt. Zo is er het vergeten meesterwerk van de Engelse zangeres Bridget St John – Songs for the gentle man – dat door Ron Geesin geproduceerd werd. Bovendien speelde hij zelf op de meeste nummers mee en verzorgde hij de opzienbarend mooie arrangementen. Verder maakte hij heel even deel uit van Pink Floyd, toen die groep de weg een beetje kwijt was. Dat leverde meteen ook de mooiste plaat van Pink Floyd op. De hele eerste kant van Atom Heart Mother is vooral het werk van Ron Geesin. Daarnaast schreef hij samen met Roger Waters de soundtrack voor de film The Body. Dat pakt niet echt geweldig uit, want de softe liedjes van Waters contrasteren net iets te veel met de vrolijke muzikale waanzin van Geesin.

In 1994 kwam Hystery uit, een soort “best of” met dertien nummers van negen voorafgaande platen. Als je een mooi overzicht wil is dit een prima plaat om mee te beginnen. Als je meteen voor de meesterwerken gaat kun je kiezen voor de ruwe diamant van A Raise of Eyebrows of de geslepen diamant van Right Through. Zoek je mooie, gecompliceerde muziek waarin altijd wat te beleven valt, dan kun je eigenlijk alle latere cd’s aanschaffen.

• A raise of eyebrows (op cd samen met As He Stands)
• Right Through
• Hystery
• Music from the body
• Patruns
• Bluefuse
• Magnificent Machines
• Funny Frown

• de website van Ron Geesin