The Necks is een van de beste bands ter wereld – een Australisch trio dat het ene na het andere meesterwerk maakt en waarvan je eigenlijk elk live optreden zou willen meemaken, omdat ze elke keer weer voor muziek zorgen die je als luisteraar naar het puntje van je stoel brengt. Ze waren weer eens op toernee, en voor de vierde keer, sinds hun eerste keer in 1998, in het Grand Theatre in Groningen. Wij zagen ze voor het eerst de vorige keer, toen ze er tijdens een Philip Glassfestival optraden, en we zijn de band vanaf dat moment met onverminderde aandacht blijven volgen.

De muziek van de Necks is transparant, licht, helder, maar tegelijkertijd hecht, gelaagd, in elkaar grijpend en vooral ook ongelofelijk spannend. Een concert duurt ongeveer een uur, en je gelooft je oren en ogen bijna niet, want het begint heel eenvoudig, met wat simpel pianogeriedel, waar bas en drums op aansluiten. Maar voordat je het doorhebt is er een massief klanktapijt ontstaan dat je ze ziet maken, maar waarvan je bijna niet kunt geloven dat het hier voor je ogen gebeurt.

Dat klanktapijt gaat vervolgens subtiel schuiven – de kleur verandert wat, de structuur verandert, het massieve krijgt lucht, het wordt wat lichter en verschuift weer iets een andere kant op. Het trio heeft de onverdeelde aandacht van het publiek dat met open mond zit te kijken en luisteren, en die aandacht verslapt gedurende het uur dat de compositie duurt ook geen moment, en dat is wellicht het meest verbazende aan deze muziek, die zo op papier wellicht erg saai en avantgardistisch klinkt.

Het tegendeel is namelijk waar. Ik sprak na afloop iemand die in de deuropening even stond te kijken en vervolgens bleef luisteren “al hou ik eigenlijk helemaal niet van dit soort muziek, maar dit is fantastisch!”
De muziek van The Necks is op een vreemde manier namelijk heel toegankelijk, terwijl het wel degelijk avantgardistische muziek met minimal music-achtige trekken is.

Een bassist, een pianist en een drummer die op een onvoorstelbaar intensieve manier samenspelen en ondanks de geleidelijke verschuivingen toch de aandacht van de luisteraar in een ijzeren greep weten te houden. Subtiel, minimaal, maar van een buitengewone rijkdom waar je alleen maar lyrisch van kunt worden. Drie mannen die weten hoe ze spanning op moeten bouwen en vasthouden met hun instrumentale muziek die je wellicht jazz zou kunnen noemen, of avantgarde. Wat mij betreft ontstijgen ze met hun bloedmooie muziek elke categorie. Fantastisch!

• The Necks