Ik heb al heel wat compilaties van Rough Guide langs zien komen, maar deze zag ik niet aankomen – een verzameling Avant-Garde Japanse muziek, ik had niet verwacht dat ze daar enig commercieel perspectief in zouden zien, maar gelukkig is er bij Rough Guides iemand geweest die gegrepen werd door deze unieke muziek, en dus ligt er nu een verrassend goede compilatie van avontuurlijke, minimale en spannende avant-gardistische muziek uit Japan.

Een van de leukste verrassingen vind ik dat het tweede stuk, dat gespeeld wordt door de virtuoze saxofonist Masanori Oishi, Syracuse Blues, een compositie blijkt te zijn van de Groningse componist Jacob Ter Veldhuis, internationaal beter bekend als Jacob TV. Het blijkt ook nog eens een van de mooiere stukken op het album te zijn, maar dat terzijde.

Japan stond altijd bekend als een conformistisch land waar mensen zich altijd strikt aan de regels houden, maar opmerkelijk genoeg wordt er ook de meest radicale muziek ter wereld gemaakt, waarin regels zoveel mogelijk worden gebroken. Dat begon al in de jaren vijftig, toen de Amerikanen uit Japan vertrokken. Improvisatie hoorde al wel bij Japanse muzikale tradities, en zen boeddhisme speelde ook een rol.

Michiyo Yagi raakte geïnspireerd door John Cage en John Zorn , en dat kun je een beetje terughoren in de technieken die ze gebruikt in de opener van de verzameling, Rouge. Er zijn meer kotospelers die de grenzen opzoeken, en dat levert hier een aantal spectaculair fraaie nummers op. Naast Oishi zijn er meer briljante saxofonisten die een experimentele route bewandelen, en ook dat levert een paar adembenemende momenten op.

Wat elektronische muziek betreft hoorde Japan altijd al bij de koplopers (Takemitsu, Tomita, Yellow Magic Orchestra)  en die route werd in de jaren negentig verder geëxploreerd met noise, experimenten en improvisaties. Het is een veelzijdig spectrum aan muziek dat hier te horen is, en het nodigt uiut om verder op speurtocht te gaan, want van heel wat artiesten en componisten op deze compilatie wil ik graag meer horen. En zo dient een compilatie ook te werken.

• The Rough Guide to Avant-Garde Japan – RGNET 1405CD
• Bestel de cd hier bij een bekende webwinkel: Avant-Garde Japan

Luister hier naar een paar fragmenten: