Cross-Linx is een door Nederland reizend festival van muzikaal avontuur en tegenstellingen. Dat kan fantastisch uitpakken, en dat kan tegenvallen, maar spannend is het altijd. Vijf avonden Cross-Linx werden ook dit jaar in de Oosterpoort in Groningen op een zaterdagavond afgesloten. Vast onderdeel van het festival is de koppeling van een artiest of een band aan een klassiek orkest, en dat was dit jaar, nadat vorig jaar  Philharmonie Zuid het had gedaan, opnieuw het Metropole Orkest, dat onder leiding stond van componist, arrangeur en dirigent Jules Buckley.. Net als de vorige jaargangen pakte dat de ene keer ronduit fantastisch uit en was het de andere keer een spannend geval van gemiste kansen, en net als de vorige jaren was het  duidelijk waar dat aan lag – de ene artiest leek vooral geïnteresseerd in de muziek, de ander vooral in zichzelf.

“Music Mining” betekende dat je een kaartje kon reserveren voor een act die in een klein zaaltje ergens in de Oosterpoort voor een klein publiek een optreden van een half uur zou geven. Je werd er dan door een behelmde gids naar toe geloodst. Dat was het andere geniale idee van dit festival, want de verrassingen die je daar te wachten staan zijn elk jaar weer een klein feestje. Nadeel is dat je moet kiezen, en dat je dus ook erg veel mist. Dit verslag is dus noodgedwongen een fragmentarisch verslag van een deel van een geslaagd festival.

Mark Lanegan en band en het Metropole Orkest

De stem van Mark Lanegan wordt in recensies vaak omschreven als “aangetast door alles wat god verboden heeft”, of eufemistisch als “niet geheel toonvast”, maar het komt er op neer dat de man de helft van de tijd ronduit vals staat te zingen, wat me voor iemand die fantastische arrangementen heeft geschreven en die de boel nog een beetje in goede banen probeert te leiden een tamelijk frustererende aangelegenheid lijkt. Iemand als Tom Waits of John Martyn heeft ook zijn tamelijk karakteristieke manier van zingen, maar die gebruiken hun stem bewust als jazz-instrument, en ze zingen niet vals. Dit was eerlijk gezegd een tamelijk tenenkrommende aangelegenheid, die op tijden gered werd door de gitarist van de band, niet alleen door zijn gitaarspel, maar ook door de tweede stem die Lanegan af en toe wat houvast leek te bieden. Het geheel deed op momenten wat denken aan de opnames die INXS ooit met orkest maakte rond de hit Baby Don’t Cry – dat had toen een wat aangename rommeligheid, die hier ontbrak door het pretentieuzere karakter van deze oefening.
Maar ook dat is Cross-Linx – spannende pogingen die mislukken.

Sebastian Plano

De Argentijnse Sebastian Plano werkt tegenwoordig in Berlijn, en zijn ingenieuze soundscapes worden opgebouwd met cello, piano, laptop (samples), en elektronica. Een half uur is de tijd die stond voor de music mining-sessies, en dat is eigenlijk wat te krap voor dit soort muziek, die wat meer tijd mag krijgen om uit te waaieren. Plano maakt in zijn eentje spannende soundscapes, waarbij zijn schitterende cellospel een hoofdrol speelt. Indrukwekkend.

Squarepusher en Metropole Orkest

Squarepusher was een drum & basspioneer in de jaren 90, en is nog steeds actief, ook in de jazzscene. Het muzikale gevecht dat hij hier aanging met het Metropole Orkest was ongehoord spannend. Grommend en morrend ging Squarepusher tekeer, terwijl het Metropole Orkest probeerde hem en zijn muziek in te kapselen en mooi te maken. Maar hij bleef zich verzetten, met weerbarstig gegrom, donkere tegenklanken en wrijving. Het bleef daardoor spannend tot de laatste minuut, en bijzonder humoristisch ook, want hier leken twee onverenigbare werelden met elkaar in botsing te komen, maar er gebeurde iets magisch, door die weerbarstigheid en die rare wrijving – het werd leuk! Er was nog een merkwaardig rustmoment toen Squarepusher een gitaar oppakte en de krankzinnige, hoofdpijnverwekkende lichtshow even stilviel, maar eigenlijk was dat het zwakste moment in dit concert, want toen werd het bijna te mooi – juist de wrijving en de snoeiharde botsing van die twee muzikale werelden maakte dit tot zo’n uniek concert.

Pekka Kuusisto

Pekka Kuusisto is een Finse violist die bekend staat voor zijn virtuoze klassieke spel, maar die hier solo volledig los ging met samples waarmee hij minimal music-achtige improvisaties uitspreidde, waarna hij een traditioneel liedje speelde, weliswaar met een vreemde twist, maar toch. Anecdotes, verhalen, en vreemde muziek. Kuusisto weet in zijn eentje een zaal te boeien met vrijwel niets, en doet dat vrij geniaal. Subliem.

Jameszoo

Jameszoo, alias van Michiel van Dinther, is een pionier op het gebied van beats, jazz en alles daartussenin. Spannende muziek, waar je niet zo gemakkelijk een labeltje op kunt stickeren. Hij speelde in de foyer met gitarist Raphael Vanoli. Stuiterende, strakke muziek, zeer strak, uiterst spannend.

• Cross-Linx Festival
• gemist op dit festival dit jaar: Binkbeats, Aufgang, Vandryver, Poppin’ on Bach, Bryce Dessner, Swod, Nadia Sirota, Maarten Vos en Lunatree-FC Jongbloed