Het vijfde Hortusprogramma van de jaargang 2011 had alles wat het Hortusfestival nu precies zo aantrekkelijk maakt – Maarten van Veen had uit de archieven twee magnifieke composities opgedoken van vrijwel vergeten componisten, en bij beide stukken zat je je met stomme verbazing af te vragen waarom deze machtig mooie composities niet veel vaker gespeeld worden, of waarom ze niet vast op het klassieke kamermuziekrepertoire prijken. Twee absolute juweeltjes dus, en uitgevoerd door een ensemble dat ze met passie en vuur bracht, in volle overgave.

Het pianokwartet in e-klein opus 43 van William Hurlstone werd door hem in 1904 geschreven. Twee jaar later overleed hij. De Engelse componist werd nog geen dertig, wat zijn onbekendheid voor een groot deel verklaart. William Raaijman, de jong overleden oprichter van het Hortus Festival, wou deze compositie heel graag programmeren, en dit is dus ook een soort van eerbetoon aan hem, maar het is vooral een stukje eerherstel voor Hurlstone, want het publiek in de Hortus heeft werkelijk verbluft zitten luisteren naar dit magnifieke onbekende meesterwerkje.

Na de pauze de langere compositie Quintette avec piano op.51 van Florent Schmitt, een stuk dat ook ruim een eeuw oud is. Ook van Schmitt had ik persoonlijk nog nooit eerder gehoord. Schmitt was een Franse componist die werd opgeleid door Massenet en Fauré en hij is altijd wat in de schaduw gebleven van Debussy en Ravel, ook al vond Stravinsky hem net zo goed. Later raakten Schmitt en Stravinsky gebrouilleerd, maar het blijft wat merkwaardig dat iemand als Schmitt door de plooien van de tijd kan vallen en zo goed als vergeten kan raken.

Want de compositie die hier gespeeld werd maakte vooral ook nieuwsgierig naar meer. We hoorden hier een man die zowel uitbundige lyrische melodieën kon schrijven, als humoristische grappen in kon bouwen. Je hebt als luisteraar af en toe het gevoel dat je op het verkeerde been wordt gezet, waardoor de muziek spannend blijft. Mooi, leuk, melancholiek, spannend, heftig, grappig, en geen moment saai. Schmitt wist niet alleen de musici ruim een uur op het puntje van hun stoel te houden, maar ook het publiek.

Kortom – dit was weer een absolute topdag in het Hortusfestival, met twee bijna vergeten meesterwerken waar het stof op een energieke, gepassioneerde manier van afgeblazen werd door een voortreffelijk Hortus Ensemble. Subliem!

• Hortus Festival – de site