Hortus Haren, zondag 23 augustus 2015, het vijfde concert van het onvolprezen Hortus festival, met meesterpianist Maarten van Veen op een authentieke oude Erard piano, en Vincent Bijlo die in de huid van componist Robert Schumann kroop, aan de hand van teksten van Bas van Putten.

Maarten van Veen is de artistiek leider van het Hortus Festival en als zodanig ook verantwoordelijk voor de programmering – hij is ook degene die elk jaar wel weer een paar zeldzame juweeltjes uit de archieven weet op te diepen die voor de mooie verrassingen van dit festival zorgen. Van Veen probeert de muziek ook altijd zo toegankelijk mogelijk te maken, door bijvoorbeeld anekdotes te vertellen of de muziek door verhalen in zijn tijd te plaatsen.

Dit keer zit componist Robert Schumann op de bok van een passagierskoets van Praag naar Wenen, in een nacht in oktober 1838, naast een dronken koetsier. Vincent Bijlo is Schumann en vertelt, en laat ons zo kennismaken met de componist, zijn verloofde Clara, de zoon van Mozart, en nog wat hoofdrolspelers uit zijn tijd. De muziek is meer dan alleen illustratie van het verhaal, want als Schumann vertelt dat Clara ook componeert en dat hij zojuist een mooie nocturne van haar gekregen heeft die hij niet uit zijn hoofd kan krijgen, en je krijgt die dan te horen – dan komt zo’n compositie wel binnen.

Er was ook plaats voor humor, want een bekend sinterklaasliedje werd afgekapt door Schumann die zich niet in onze Pietendiscussie wilde mengen – “ik heb het stuk immers als boerendeuntje geschreven, en dat het daarna een ander leven is gaan leiden, tja…”

Mooie overpeinzingen over de tekortkomingen van de muziek, die de stank en geuren van het echte leven niet kunnen vastleggen, over het lot van de zoon van een beroemde vader (de zoon van Mozart) die zelf ook componeert maar die zich realiseert dat hij nooit het niveau van zijn geniale vader zal halen, over de tirannieke vader van zijn verloofde, over zijn eigen worstelingen als componist, enzovoorts, en dat allemaal afgewisseld met prachtige, afwisselende pianostukken. Tekst en muziek versterkten elkaar hier op een verbluffende manier. Je ging door de verhalen beter naar de muziek luisteren, en vervolgens weer beter naar het vervolg van het verhaal. Subliem.

• www.hortusfestival.nl