In een rechtvaardige wereld zou Mela Tenenbaum wereldberoemd zijn. Tenenbaum is niet alleen de beste violist die er op dit moment rondloopt, ze is bovendien een begaafd beeldend kunstenaar. Haar geschiedenis is al even verbazingwekkend als haar vioolspel.

Mela Tenenbaum komt uit de Oekraïne en is daar weggevlucht na de val van de Sovjet Unie, en na de ramp met de kerncentrale in Tsjernobyl, waar haar kinderen zwaar gewond raakten. Om de levens van haar kinderen te redden vertrokken zij en haar gezin met achterlating van zowat alles wat ze bezaten naar de Verenigde Staten. Daar ontmoette ze Richard Kapp, die niet alleen haar talenten, maar ook haar gedrevenheid herkende. Ze werd concertmeester en eerste violiste van Kapp’s Philharmonia Virtuoso, en maakte met hem samen inmiddels zeer veel verbijsterend mooie opnames, die voor een deel terug te vinden zijn op cd’s van Kapp’s platenlabel Essay.

Al in de Oekraïne was Tenenbaum een violiste die gezien werd, met name door collega’s en door componisten, die graag speciaal voor haar componeerden. Eén van die composities (van Klebanov) kwam via een lange omweg op cd terecht. Die regionale beroemdheid liet ze ook achter zich toen ze naar Amerika vertrok. Pas na haar vertrek uit de Sovjet Unie leerde ze Engels, maar ze spreekt dat nu beter dan veel Amerikanen, zoals je zelf kunt horen op de bonus-cd bij de dubbel-cd met Sonates en Partitas van Bach, waarop ze uitlegt waarom ze die stukken speelt zoals ze ze speelt. Je hoort daar ook in haar verhaal de passie en gedrevenheid waarmee ze muziek maakt doorklinken.

Als je klassieke muziek vooral plezierig vindt als rustgevende achtergrondmuziek hoef je eigenlijk niet verder te lezen, want de muziek die Tenenbaum maakt is absoluut niet geschikt als  achtergrondmuziek. Dat komt vooral ook door het vuur en de energie waarmee ze zich elke keer weer in die muziek stort. Er spreekt ook een gezond stukje gebrek aan respect uit – ze speelt de muziek steeds alsof de compositie gisteren speciaal voor haar geschreven is, zo lijkt het wel. En het is net als met de blues – als je de klassieke bluesnummers braaf speelt wordt het een saaie boel en krijg je bijna vanzelf achtergrondmuziek, maar als je zoekt naar de kern van de muziek, naar de basis, dan kom je als vanzelf uit bij een iets ruwere uitvoering, die veel meer recht doet aan de geest van de compositie dan de technisch perfecte uitvoeringen die je al te vaak hoort. Tenenbaum slaagt daar elke keer weer in, waardoor je bewondering voor haar groeit bij elke volgende cd van haar die je hoort.

Waarmee ik niet wil zeggen dat Mela Tenenbaum technisch gebrekkig zou zijn – integendeel zelfs – we hebben hier te maken met iemand die virtuoos viool en viola speelt, alleen gaat ze altijd nog een stapje verder en kun je steeds horen dat de muziek volledig doorvoeld en intens gespeeld wordt. Ze laat je geregeld happend naar adem van bewondering achter, maar weet je ook echt te raken, zodat je op momenten echt met een brok in je keel zit te luisteren. Gelukkig zijn er bij Essay al heel wat cd’s met haar uitvoeringen te vinden. We zetten er hier een paar op een rijtje die absoluut de moeite waard zijn.

• Bach – Sonatas & Partitas for Violin – Mela Tenenbaum – Essay CD 1049-50-51 (niet alleen een aanrader vanwege het zeer zeer prachtige vioolspel, maar ook vanwege de extra cd getiteld “My thoughts aloud – with Mela Tenenbaum”, waar je niet anders dan onder de indruk van kunt raken)
• Dmitri Klebanov – Japanese Silhouettes & Viola Concerto – Essay CD1052
• Sibelius Humoresques – Ghedini concertos – Tenenbaum & Kapp – Essay CD1075
• Beethoven – Violin Concerto – Mela Tenenbaum & Czech Philharmonic Chamber Orchestra – Essay CD 1076
• Dances and Romances – Mela Tenenbaum viool en Richard Kapp piano – Essay CD 1081
• The Paganinis at Home – Essay  CD 1053
• Musical Evenings with the Captain – Philharmonia Virtuoso – Essay CD1047
• Musical Evenings with the Captain volume II – Essay CD1056
• Musical Evenings in the Captain’s Cabin – Mela Tenenbaum, viool & Yosif Feigelson, cello Essay CD1080
• Locatelli – L’Arte del Violino – 4 cd’s – Essay CD 1043/44 (dat is het nummer van de eerste twee cd’s met de concerten nummer 1 tot en met 6 – verbijsterend mooi)
• Ludwig von Beethoven – Sonatas for Violin and Piano – Mela Tenenbaum, viool & Richard Kapp, piano – Essay CD 1083
• Songs Without Words – Mela Tenenbaum, viool & Richard Kapp, piano – Essay CD 1048
• Franz Schubert – Works for Violin and Orchestra – Mela Tenenbaum, viool & Richard Kapp, piano en Czech Philharmonic Chamber Orchestra
• Mela Viola – Mela Tenenbaum, viola & Richard Kapp, piano – Essay CD1055
• Vivaldi’s Favorites Vol 3 – Mela Tenenbaum viool en Philharmonia Virtuosi – CD1046 (ik ken alleen dit derde deel, maar als ze allemaal zo mooi zijn…)
• The Devil’s Thrill – Mela Tenenbaum, viool & Richard Kapp, piano – Essay CD1078
• The Devil Made Me Do It – Mela Tenenbaum, viola & Richard Kapp, piano – Essay CD1079
  Twee versies van dezelfde composities, de ene versie gespeeld op viool, de andere op viola, en het is een speciale ervaring om ze naast elkaar te horen. Fantastisch. Mela Tenenbaum heeft bovendien zelf de tekeningen gemaakt die de hoezen van beide cd’s sieren.

• Essay