De man die zijn vrouw voor een hoed aanzag was een klassiek geschoolde zanger die de grote Britse zanger Peter Pears goed kende. Zijn ziektebeeld wordt door Oliver Sachs beschreven in het gelijknamige verhaal, dat op Michael Nyman zo’n indruk maakte dat hij er een opera van wilde maken. De weduwe van de inmiddels overleden man was niet zo blij met de titel van het verhaal, die voor veel mensen toch komisch bedoeld leek, en zij gaf pas toestemming toen bleek dat Nyman er een serieuze opera van wilde maken met een grote rol voor de vrouw. Dat bleek een uitstekende keus, want mensen met een ziekte als deze “Dr P” zijn zelf vaak vrij laconiek over hun ziekte, terwijl de impact op het leven van hun partner veel ingrijpender is. Deze man herkende geen gezichten meer, en zag mensen in levenloze voorwerpen – hij kon de weg vragen aan een parkeermeter en met uitgestoken hand op een staande klok toelopen. En toen hij zijn hoed van een kapstok dacht te pakken had hij het hoofd van zijn vrouw in zijn handen. Wat Sachs daar nog het meest aan verontrustte was dat de vrouw reageerde alsof dit wel vaker gebeurde.

In het Grand Theatre in Groningen werd de opera op 27 en 28 oktober ter gelegenheid van het Michael Nymanfestival twee keer opgevoerd voor een uitverkochte zaal. Liefhebbers van reguliere klassieke muziek kijken soms wat neer op de minimal music van Nyman, maar de ritmische rijkdom die in deze muziek schuilgaat zul je in klassieke muziek niet vaak tegenkomen, en ook melodisch en lyrisch is Nyman sterk, hoewel het soms bedrieglijk eenvoudig klinkt allemaal. De opera duurt iets meer dan een uur en je kunt het gerust een enerverende ervaring noemen. De gedreven muziek, de teksten en de intense zang zorgen ervoor dat je goed doordrongen raakt van het dramatische effect van de ziekte van de hoofdrolspeler. Er zijn drie zangers – de man, zijn vrouw en de neuroloog, en er wordt op een inventieve manier gespeeld met het feit dat muziek voor deze man een reddingsboei is geweest in moeilijke tijden. Op een bepaald moment zingt de neuroloog bijna vals, reagerend op de zang van de patiënt, maar dat past perfect in het totaalbeeld van het verhaal dat hier verteld en verbeeld wordt.

Enerverend, indringend en meeslepend was niet alleen de muziek, maar ook de enscenering. Elke zanger stond op een plateau waarop steeds beelden werden geprojecteerd die het verhaal versterkten, waardoor alle zintuigen van de luisteraar tegelijkertijd geprikkeld werden. Het versterkte het effect van de muziek, waardoor je als vanzelf het verhaal ingezogen werd. Tussen de zangers stond een klein orkest opgesteld (piano, harp, bas, cello en drie violen) dat met volle passie zat te spelen. Een mooie, korte, moderne opera, perfect uitgevoerd, die een diepe indruk maakte. De staande ovatie was dan ook verdiend.

drie zangers en een kamerorkest

zangers en orkest nemen het applaus in ontvangst