Over indianen, zoals we ze vroeger nog gewoon noemden, wordt over het algemeen vrij clichématig gedacht, ondanks het feit dat ze nu als Native Americans worden aangeduid. Reservaten, alcoholproblemen en gokpaleizen zijn wat van de hedendaagse associaties waar de Native American mee af te rekenen heeft. Van hun muziek hebben we al helemaal geen beeld, buiten het oorlogsgetrommel dat we uit westernfilms kennen. Canyon Records is een label dat al ruim vijftig jaar traditionele en hedendaagse muziek uitbrengt van de Native American, en het blijkt verrassende muziek te zijn, al staat er op veel van de hoesjes “file under new age”. Laat je daar vooral niet door afschrikken. Hier een paar cd’s uit de catalogus van Canyon Records.

Sparks and Embers, oftwel vonken en gloeiende kooltjes, is een dubbelalbum van het William Eaton Ensemble. De eerste cd, Sparks, bevat ruim een uur redelijk pittige muziek die nauwelijks traditioneel aandoet, al klinkt de viool hier anders dan we hem ooit ergens anders gehoord hebben. William Eaton speelt op een aantal uitzonderlijke zelfgemaakte snaarinstrumenten als de lyraharpgitaar en de kotoharpgitaar. Claudia Tulip heeft een klassieke opleiding achter de rug, maar in haar fluitspel (op zilveren en authentieke indiaanse fluiten) hoor je dat ze ook van jazz en wereldmuziek houdt. Will Clipman heeft een gewone drumset, die hij heeft aangevuld met percussie-instrumenten van over de hele wereld. Allen Ames is verantwoordelijk voor het opmerkelijke vioolspel, en ook hij bouwt, net als Eaton, zijn eigen instrumenten. Mary Redhouse tenslotte is een uitzonderlijk soepele jazzzangeres, een geweldige bassist en fluitspeler.
De muziek werd zonder overdubs live in de studio opgenomen en er wordt, uitgaande van wat basiscomposities, los op geïmproviseerd, waarbij je goed kunt horen dat de muzikanten allemaal bijzonder goed en intensief naar elkaar luisteren. Er ontstaat daardoor een fascinerend, spannend klanktapijt dat nog wel in de verte naar traditionele muziek ruikt, maar waar je zeker ook wereldmuziek en jazz in terughoort. De muziek groeit bovendien als je er vaker naar luistert.

Keola Beamer is van Hawaii, en hij speelt de zogenaamde slack key gitaar, die we hier ook wel hawaiigitaar noemden. R Carlos Nakai speelt de Native American flute, oftewel de traditionele indiaanse fluit. Samen blijven ze met één voet in de Native American traditie staan, terwijl ze met de andere voet andere terreinen verkennen – wereldmuziek en jazz hoor je met name terug. Er wordt ontspannen maar geconcentreerd muziek gemaakt ergens op de grens van Hawaii en de Amerikaanse vlaktes. Mooi.

Torn From The Heart – The Journey is de titel van het album van David Nightingale waarin hij de geschiedenis van de Native American induikt. Liedjes over het afslachten van de Indianen, over de buffalo, over het land en over de kracht en de hoop van een volk. Een tribuut aan zijn grootvader hoort daar ook bij. Het is een prachtig, ingetogen en melancholiek album geworden waarbij niet alleen de fluiten van Nighteagle indruk maken, maar ook de zang en het gitaarspel van Courtney Brocks. Ze worden perfect ondersteund door Michael Haffeman op drums en percussie, Jim Belcher op de fretloze bas en Sherry Plafoot die tweede stem zingt.

Robert Tree Cody & Will Clipman

De ondertitel van Heart of the Wind, het album van Cody en Clipman, is “Music for Native American Flute & Drums”. Cody speelt fluit en Clipman drumt, maar als je denkt dat een uur dan wel erg lang is vergis je je, want je komt door het spel van deze twee al snel in de ban van hun muziek, en je vergeet al gauw dat je maar twee muzikanten hoort. De drummer is hier al net zo melodieus in de slag als de fluitist, waardoor je zacht en soepel swingend op een bijzondere muzikale reis wordt meegenomen. Relax en laat je op de muziek meedrijven.

Radmilla Cody

Radmilla Cody is een Navajo, en ze zingt hier in haar eigen taal. Ze doet dat meestal acapella, en soms wordt ze door wat simpele percussie ondersteund. Haar muziek doet nog het meest traditioneel aan, als rituele bezweringszangen met veel herhaling en wat al te simpel tromgeroffel. Interessant als je geïnteresseerd bent in kale, authentieke Indiaanse muziek.
 

• William Eaton Ensemble – Sparks and Embers (2cd) – Canyon Records CR 7061
• Keola Beamer & R Carlos Nakai – Our Beloved Land – Canyon Records CR 7071
• David Nighteagle – Torn From The Heart – The Journey – Canyon Records CR 7074
• Robert Tree Cody & Will Clipman – Heart of the Wind – Canyon Records CR 7072
• Radmilla Cody – Spirit of a Woman – Canyon Records CR 6384
• Canyon Records