de soundtrack bij de boeken van patrick o'brian
Iemand gaf me de tip eens te luisteren naar de cd Roast Beef of Old England, met traditionele zeemansliedjes van een paar eeuwen geleden. De tip was meer dan de moeite waard, want de cd bleek de vierde te zijn in een reeks die door Richard Kapp’s Essay was uitgebracht naar aanleiding van een reeks boeken van Patrick O’Brian. De eerste drie cd’s bleken klassieke instrumentale muziek te bevatten uit de zeventiende en achttiende eeuw.
De boeken die de aanleiding vormden gaan allemaal over Jack Aubrey, die in het eerste boek kapitein wordt op een Engels schip, en zijn vriend Stephen Maturin, die zijn scheepsarts wordt. Ik heb niet zo heel veel met schepen, en al helemaal niet met de ruwe bonken die de schepen in de zeventiende en begin achttiende eeuw (de tijd van Nelson) bevolkten. Maar O’Brian weet dat beeld al meteen behoorlijk bij te stellen. Aubrey en Maturin zijn namelijk ontwikkelde en beschaafde mannen, die in een prachtig Engels converseren, en die vooral met veel plezier samen muziek maken. Aubrey speelt viool en Maturin cello. De toon wordt meteen op de eerste pagina gezet, want de twee ontmoeten elkaar tijdens een concert waar een stuk van Locatelli gespeeld wordt.
Je moet je realiseren dat er in die tijd nog geen sprake was van ingeblikte muziek, dus muziekliefhebbers waren afhankelijk van concerten, en van partituren als ze zelf speelden. Er werd toen waarschijnlijk veel meer gemusiceerd dan tegenwoordig.
Richard Kapp was een fan van de boeken van O’Brian, en wilde de muziek voor de lezers van die boeken tot leven brengen. Dat is hem meer dan uitstekend gelukt, want als je de drie klassieke cd’s beluistert hoor je een uitvoering die voor je gevoel heel goed het enthousiasme en de frisheid benadert waarmee toendertijd onder die omstandigheden deze muziek gespeeld werd. De eerste cd begint met het stuk van Locatelli (Sonata in G Major, Opus 5 no 1 voor twee violen en basso continuo) waar ook het eerste boek mee begint, en je voelt dezelfde opwinding die Aubrey ook voelt. De muziek komt op een fantastische manier tot leven, dankzij de energieke, bijna onstuimige aanpak van Philharmonia Virtuosi. Ze spelen met dezelfde “passionate conviction” waarmee ook de musici in het boek zitten te spelen.
De tweede cd bevat stukken van Mozart, Bach en Haydn, terwijl de derde duetten bevat (uiteraard viool en cello) van wat onbekendere componisten als Fiala, Fiorillo, Stamitz en Nardini. Ook hier wordt weer met een ongekend elan gespeeld. Soms geloof je bijna niet dat er maar twee mensen zitten te spelen, en het is, anders dan je misschien zou verwachten van een cd met alleen duetten, absoluut geen saaie plaat geworden. Integendeel.
Voor mij was niet alleen deze muziek een ontdekking, ook het boek van O’Brian is geweldig, en de combinatie is zéér aan te raden. O’Brian schrijft niet alleen een goed verhaal, hij doet dat ook nog eens in prachtig elegant Engels, waardoor het absoluut aanbeveling verdient de boeken in het originele Engels te lezen (ze zijn ook in vertaling als Poema Pockets verkrijgbaar). Wel een kleine waarschuwing – als je begint met het eerste boek is de kans groot dat je voorlopig nog niet klaar bent, want O’Brian heeft maar liefst twintig boeken geschreven over de avonturen en levens van Aubrey en Maturin. Het eerste deel is nog niet zo lang geleden verfilmd (de film heet ook Master and Commander).
- Musical Evenings with the Captain – Philharmonia Virtuoso – ESS.A.Y CD1047
- Musical Evenings with the Captain volume II – ESS.A.Y CD1056
- Musical Evenings in the Captain’s Cabin – Mela Tenenbaum, viool & Yosif Feigelson, cello essay cd1080
- Roast Beef of Old England – Traditional Sailor Songs from Jack Aubrey’s Navy – Jerry Bryant and Starboard Mess – essay2 cd 5001
- Essay
- Patrick O’Brian – Master and Commander
