
on wings - dag drie - de ceremoniemeester
On Wings is een internationaal blazersfestival dat dit jaar, 2009, voor het eerst georganiseerd werd in Groningen. Na de eerste dag waarin het koper centraal stond volgde de tweede dag waarin de saxofoon de hoofdrol vervulde. Dag drie was de dag van de grote contrasten, en de dag van de ceremoniemeester, de Master of Ceremonies. Vanaf negen uur ’s morgens waren er honderd blazers aan het repeteren met Merlijn Twaalfhoven om ’s avonds een spectaculair stuk uit te voeren, en om tussen de verschillende optredens verbindende stukken muziek te maken.
Merlijn Twaalfhoven
Dat pakte verbazend goed uit, want om zes uur zaten wij op een strategische plek in het midden van de hal van de Oosterpoort voor een volstrekt unieke muzikale ervaring, die met behulp van gesynchroniseerde stopwatches en dirigent Twaalfhoven en een hulpdirigent soepel verliep. Het was een zeer bijzondere ervaring om in het hart van de wervelstorm te mogen zitten en de muziek in golven over ons heen te horen spoelen. Spannend, mooi en volstrekt uniek en nooit herhaalbaar. Als gezegd een zeer bijzondere ervaring. Dat zette zich nog even voort in de volgende hal en tenslotte in de grote zaal waar Twaalfhoven twee groepen blazers het voorwerk liet doen waar I Solisti del Vento perfect op aansloten. Moderne bijna-chaos ging als vanzelf over in strak gearrangeerde klassieke muziek. Voor de luisteraar was dit puur genieten in optima forma.
I Solisti del Vento
Om zeven uur begon de Belgische blazersgroep I Solisti del Vento in de grote zaal met de ouverture van Don Giovanni, een opera van Mozart. Dat werd gevolgd door Beethoven’s Octet in E Flat major opus 103. Werk van de grote klassiekers dus, gespeeld door een fantastisch, virtuoos Belgisch gezelschap dat na een korte pauze ook de muziek van Dvorak op een ongekend mooie wijze nieuw leven inblies. Zeer, zeer mooi. Warm, vol, zwierig en vooral gepassioneerd, waardoor de muziek volstrekt tijdloos werd.
David Liebman
Liebman speelde in de kleine zaal, ook weer ingeluid met een kort stuk van Twaalfhoven, met een bassist en op drums de houthakkende Nederlander Eric Ineke. Bebop van de ouderwetse soort, goed en stevig, maar weinig subtiel. Dat wil zeggen: totdat Liebman de klarinet pakte en daar prachtig melancholiek op wist uit te pakken. Indrukwekkend, net als zijn redelijk verfijnde pianospel in een nummer van Kurt Weill. Toch is het merkwaardig dat dit soort jazz zo gedateerd klinkt, ondanks de hoge kwaliteit van Liebmans spel.
Het orkest dat volgde in de grote zaal bedekken we bij deze maar even met de mantel der liefde, want het Noordpool Orkest bestaat uit jonge muzikanten die bovendien een repertoire speelden dat voor mijn gevoel niets met muziek te maken heeft, maar alles met entertainment. Na een vals gezongen That’s Life hebben we de zaal schielijk verlaten. Het enige zwakkere moment in het hele festival.
Cobla La Principal d’Amsterdam
Het absolute, onbetwistbare hoogtepunt van het festival was het optreden in de kleine zaal van Cobla La Principal d’Amsterdam, een blazersgezelschap dat Catelaanse muziek speelt, voor een deel op authentieke catelaanse blaasinstrumenten als de tible en de tenora. Die klinken op een bijzondere manier lekker rauw en schel, als een verkouden klarinet, maar dat wordt perfect in evenwicht gebracht door de warme kopersectie, waardoor het totaal volstrekt uniek klinkt. Muziek die je recht in je gevoel raakt – jammerend bijna, melancholiek en gepassioneerd. De groep speelt oude muziek, maar ook composities die speciaal voor deze bezetting door hedendaagse componisten voor de Cobla geschreven werden. Zo klonk bijvoorbeeld het Impromptu van trompettist Gerard Kleijn fantastisch. Meeslepende muziek die je onmiddelijk raakt tot in al je vezels. Ik heb al eens een van hun cd’s hier besproken, en nu heb ik tijdens dit concert met mijn simpele camera ook een klein filmpje gemaakt. De beeldkwaliteit is om te huilen zo slecht, de muziek is om te huilen zo mooi. Kijk (en luister!) zelf maar even.
Clazz Ensemble
Trompettist Gerard Kleijn van de Cobla moest als een gek naar de grote zaal rennen omdat daar zijn Clazz Ensemble het slotconcert gaf. Ze begonnen bovendien met een compositie van Maud Sauer, die in de Cobla ook al een glansrol vervulde. Het Clazz Ensemble is een soort kleine big band die muziek speelt die vaak op de rand van de moderne serieuze gecomponeerde muziek zit. Dat maakt het allemaal erg spannend, vooral omdat sommige composities speciaal voor deze groep geschreven werden. Avontuurlijke muziek, gespeeld door een virtuoos, strakspelend orkest waarin we een aantal bekende namen uit de Nederlandse jazz tegenkomen, zoals saxofonist Dick de Graaf en trombonist Ilja Reijngoud. Een waardige en fraaie afsluiter van een festival dat in artistiek opzicht meer dan geslaagd kan worden genoemd. Wij hebben drie dagen lang intens genoten (ik kreeg er bijna kramp van in mijn kaken), en dan hebben wij alleen nog maar die drie avonden in de Oosterpoort meegemaakt. Alle concerten die overdag werden gegeven, de masterclasses en lezingen, het concours op zondag, die hebben we gemist, en voor ons was het festival al een doorslaand succes.
Het enige verbazingwekkende was dat het publiek ook op deze derde avond wegbleef. Een select gezelschap heeft een paar superieure muzikale avonden mogen meemaken, terwijl dit programma een veel groter publiek verdiend had. Ik hoop dat de organisatie zich hierdoor niet laat afschrikken en gewoon doorgaat met het voorbereiden van de volgende editie.