We hebben ons drie dagen lang ondergedompeld in de muziek van het uiteenvallende Ottomaanse rijk van ruim een eeuw geleden, en dat was een verbazingwekkende ervaring. To What Strange Place is een driedubbele cd met opnames die voor een groot deel gemaakt zijn in Manhattan, New York, door immigranten die uit dat uiteenvallende Ottomaanse rijk naar de Nieuwe Wereld waren gevlucht, en die in de muziek nog wat houvast leken te vinden. De verloren tijden en de heimwee naar voor altijd vergane glorie klinken hier door, en dat betekent dat het muziek is die doordrenkt is van de melancholie. Maar het is meer dan dat.

Het is muziek van een tijdperk en een land dat voorgoed verloren gegaan is, en dat door die muzikale immigranten met een zekere verbetenheid en passie werd vastgelegd. En die passie klinkt ook door. Maar je hoort ook gewoon pure muziek van alle tijden. Luister bijvoorbeeld eens naar het fragment uit Ouchak Taxim van de oud-speler Nechaat Bey, die hier speelt als een rockgitarist avant-la-lettre, maar waar je ook de latere minimal music al in door hoort klinken. Tijdloze schoonheid, die ineens met volle energie door de ruis van een eeuw doorklinkt. En zo zitten deze drie albums, met bijna vier uur muziek, helemaal vol met verbazingwekkende verrassingen. Een reis naar een land dat in de mist van de tijd verdwenen lijkt te zijn, maar waar je hier in rond kunt lopen, en waar je de passie nog kunt voelen, het heimwee, de droefenis.

Armeense, Griekse, Turkse, Egyptische, Libanese en Assyrische immigranten namen niet alleen zelf muziek op in Amerika, maar importeerden ook veel muziek. Er zijn op de derde cd ook opnames uit Constantinopel en Europa opgenomen, maar de eerste twee cd’s bevatten vrijwel alleen opnames uit de Verenigde Staten, verzameld door Ian Nagoski, die de 78-toerenplaten ook opkalefaterde. Een geweldige klus, waar we hem zeer dankbaar voor kunnen zijn, want dit is een wel heel bijzondere tijdcapsule geworden. Magnifiek.

• To What Strange Place – The Music of the Ottoman-American Diaspora 1916-1929 – Tompkins Square TSQ2608

Klik op het driehoekje om het fragment te beluisteren.