
het sgt pepper-effect
In de sixties werden er op muzikaal gebied behoorlijk wat grenzen verlegd in de popmuziek. De Beatles en de Beach Boys waren hierin de grote koplopers, en op het hoogtepunt van hun roem maakten de Beatles de langspeelplaat Sgt Peppers Lonely Hearts Club Band, dat algemeen als een meesterwerk wordt beschouwd. De Beatles lieten met Sgt Peppers (zoals we het vanaf nu zullen noemen) zien wat ze in hun mars hadden, maar het album had één manco – het was een verzameling kleine meesterwerkjes die allemaal even strakgespannen en scherpgesteld waren. Brian Wilson werd rond die tijd bijna gek omdat hij ook moest laten zien waar hij met de Beach Boys toe in staat was, en dat meesterwerk (Smile) verscheen pas dertig jaar later.
Ná Sgt Pepper hoefden de Beatles niets meer te bewijzen, en toen maakten ze feitelijk hun echte meesterwerk – het witte titelloze dubbelalbum dat bekend zou worden als The White Album. De muziek klinkt hier wat ontspannener, terwijl er wel nog steeds zeer geconcentreerd en creatief gespeeld wordt. Als je in de popmuziek om je heen kijkt zie je dit effect overal optreden. Eén ambitieuze plaat die het creatieve hoogtepunt moest worden en de relaxtere, betere opvolger. We hebben hier een aantal duidelijke voorbeelden bij elkaar gezet, waarbij we soms wat soepel waren. Van de Stones namen we het meest pretentieuze album, dat eigenlijk als volledig mislukt kan worden beschouwd, en het meest geslaagde van een paar jaar later. En vaker liggen er een paar albums tussen het meest pretentieuze album en het meest geslaagde. De Beach Boys maakten hun beste plaat zelfs toen Brian Wilson al grotendeels uit beeld was verdwenen.
Sommige ambitieuze platen bleven ook geheel onopgemerkt, zoals The Everly Brothers Sing, waarin de Broertjes Everly ook probeerden een licht psychedelisch meesterwerk te creëren.
Band of artiest |
De “Sgt Pepper” |
De betere opvolger |
The Beatles | Sgt Peppers Lonely Hearts Club Band | The White Album |
The Beach Boys | Smiley Smile | Surf’s Up |
The Rolling Stones | Their Satanic Majesties Request | Exile On Main Street |
The Hollies | Evolution | Butterfly |
Bob Dylan | Highway 61 Revisited | Blonde On Blonde |
The Everly Brothers | The Everly Brothers Sing | Roots |
The Byrds | Younger Then Yesterday | The Notorious Byrd Brothers |
Frank Zappa & Mothers | Absolutely Free | Uncle Meat |
Captain Beefheart | Trout Mask Replica | Clear Spot |
Moby Grape | Wow | Moby Grape ’69 |
Van Morrison | Astral Weeks | Moondance |