schaduw noch prooi
Met zijn bekendste werk Canto Ostinato brak de Nederlandse componist Simeon ten Holt met zijn eigen atonale verleden, maar hij brak ook met de toen hedendaagse seriële traditie en componeerde een werk dat dankzij mond-tot-mondreclame immens populair werd. Blijkbaar doet zoiets bij kenners alle alarmbellen rinkelen, want de meningen onder muziekkenners over zijn werk zijn zeer verdeeld. Ten Holt geeft de uitvoerenden enige vrijheid en brengt naar eigen zeggen de stroom van het bloed en de harteklop weer terug in de serieuze muziek.
Ten Holt schrijft lange stukken (de opvoering van het stuk Lemniscaat duurde maar liefst twaalf uur) die over het algemeen niet goed werken als achtergrondmuziek. Dat geldt zeker ook voor de compositie met de prachtige titel Schaduw noch Prooi uit 1995. Het is een stuk voor twee piano’s en we praten hier over de uitvoering die Fred Oldenburg en Jeroen van Veen in september 2003 opnamen. Je hoort hier een live opname.
Hoe de compositie exact in elkaar steekt is voor de luisteraar niet echt belangrijk. We horen een repetetieve manier van pianospelen die eindeloos lijkt door te kabbelen. Nu is “kabbelen” niet echt het goede woord, want daarvoor zit er te veel spanning in. Iemand die het stuk op de achtergrond hoorde zei zelfs “Het rammelt maar door”… Toen hij echt ging luisteren werd die mening bijgesteld, want als je je mee laat voeren door Ten Holt’s Schaduw noch Prooi merk je dat de spanning er van begin tot eind in blijft zitten, en dat je als luisteraar regelmatig op het puntje van je stoel zit, terwijl je er net zo makkelijk van in trance zou kunnen raken en je er op mee laten voeren. Een uur lijkt lang voor pianomuziek, maar ik vind het elke keer jammer als het weer afgelopen is. Als deze muziek je eenmaal te pakken heeft is het een bijzonder, verslavend stuk waar je niet snel genoeg van krijgt. Ten Holt wordt wel bij de minimal music ingedeeld, maar eigenlijk gebeurt er in zijn muziek veel te veel om het nog “minimal” te noemen. Daarvoor zit er ook net te veel avontuur in zijn muziek.
- Simeon ten Holt – Schaduw noch Prooi – Pianoduo Fred Oldenburg & Jeroen van Veen – VanVeenProductions