
stilte en muziek...
-
John Cage – 4’33
Muzikanten moeten vier minuten en drieëndertig seconden stil zijn.
-
Heiner Goebbels – I went to the house but did not enter
Geschreven voor het Hilliard Ensemble – het eerste kwartier wordt er geen noot gezongen.
-
Alvin Lucier – Music on a long thin line
Lucier hing een microfoon bij een strakgespannen kabel in een windstil ravijn. Het enige wat je hoort is het zachte gezoem van de kabel, veroorzaakt door de minimale beweging die hij toch maakt.
-
The Art Ensemble of Chicago – Uncle
Het nummer begint met vijf minuten voorbereiding, waarbij soms vrijwel geluidloos door blaasinstrumenten geblazen wordt – zeer spannend, en als het nummer dan heel zacht begint geeft dat de luisteraar echt een kick.
-
The Best of Marcel Marcaeo
Een langspeelplaat met op elke kant negentien minuten stilte, gevolgd door één minuut applaus. Marcel Marceau was een mimespeler. Zijn naam is bewust fout gespeld om geen gedoe te krijgen rond auteursrechten.
-
The Wit and Wisdom of Ronald Reagan
Langspeelplaat – op kant 1 The Wit (een lange stilte), op kant 2 The Wisdom (lange stilte).
-
A Tribute to Billy Joel
Langspeelplaat – twee kanten stilte. Niet gemaakt door een fan, vermoeden we.
-
Simon & Garfunkel – The Sound of Silence
Grapje – is gewoon een liedje over de stilte.
-
Stiltes in liedjes
Valse starts en valse eindes worden vrijwel altijd gevolgd of voorafgegaan door een moment van stilte. Maar dan gaat het meestal maar om een seconde of nog minder.
We hebben het hier al eens over leegte in de literatuur gehad, en daar stipten we ook even de stilte in de muziek aan. Als je als componist met de basis van muziek aan de slag gaat kom je vanzelfsprekend ook een keer uit bij bij de totale afwezigheid van geluid. John Cage schreef daarom de compositie 4’33, waarbij een groep muzikanten vier minuten en drieëndertig seconden stil moest zijn. Later verklaarde hij dat het stuk ook langer mocht duren. Zelf ging het hem er vooral om aan te tonen dat totale stilte niet bestaat. Je hoort je medetoeschouwers, je hoort feitelijk elk omgevingsgeluid, en Cage kon daar zelf erg van genieten. Toen in Amsterdam een tram gierend de bocht om ging zag je hem gewoon genieten.
Onlangs schreef Heiner Goebbels voor het Hilliard Ensemble een stuk waarin tijdens het eerste kwartier geen noot gezongen wordt. Een mooie aanleiding om wat fraaie stiltemomenten in de muziek (en iets daarbuiten) op een rijtje te zetten. Ook “bijna stil” mag meedoen, wat ons betreft.