Een goede fotograaf kan overal, op elk moment, een goede foto maken. Dat heeft te maken met goed kijken. Ik heb ooit een cursus fotografie gegeven waarbij we op een bepaald moment het toeval en de dobbelsteen lieten bepalen waar we wat zouden gaan fotograferen. Je had dan een uur de tijd om met minstens één goede foto terug te komen. Dan kon je goed zien wie er talent had voor kijken, en voor compositie. Want nogmaals, een goede fotograaf kan altijd en overal een goede foto maken.

Die theorie kunnen we nu uitbreiden door te stellen dat een goede liedjesschrijver over alles een goed liedje kan schrijven. De Limburgse moderne troubadour Ivo Rosbeek en zijn band De Lotgenoten hebben voor hun laatste album Toeval Besjteet Neet, oftewel “Toeval Bestaat Niet” de onderwerpen van hun liedjes door het toeval laten bepalen – door met de dobbelsteen te gooien of volstrekt willekeurig een langspeelplaat of een boek uit de kast te pakken werden er twintig onderwerpen vastgesteld, waar vervolgens twaalf liedjes uit ontstonden.

Mythe van Politikea ontstond uit inspiratiebron nummer zeven – één minuut uit het politieke discussieprogramma Buitenhof. De vrijwel onbegrijpelijke taal die die ene minuut opleverde was voldoende voor een uitermate sterk liedje dat het taalgebruik van de politiek effectief op de hak neemt.

Inspiratiebron nummer acht was een minuut radio – NPO Radio 2, dus de verwachting was een van de populaire liedjes van nu, maar ze vielen midden in een discussie over “waar komen de weermannen vandaan” – dat leverde het hilarische Mythe van de weerman op, met een weerhuisje waarin een weerwolf en een vrouw de hoofdrollen spelen.

De Ingel zit vas is een reactie op het nummer D’n Duvel is los van Rowwen Hèze, van hun eerste plaat. Dat nummer van Rowwen Hèze was in majeur en snel, hier wordt het mineur en langzaam, en niet geheel toevallig kun je die vastzittende engel ook weer terugvinden op inspiratiebron nummer 5, Salvador Dali’s schilderij De Engel van Port Lligat.

Als je de verhalen rond het ontstaan van de liedjes erbij leest worden ze nog een slag leuker, maar eerlijk gezegd hebben de liedjes op dit album die uitleg nieteens nodig, en kunnen ze gewoon volledig op zichzelf staan. Je kunt in elk liedje horen met hoeveel plezier de vier mannen eraan hebben zitten werken en hoeveel lol ze hebben gehad aan hun vondsten, want ze hebben door hun aanpak allerlei pareltjes opgedoken die ze anders nooit waren tegengekomen – uit zichzelf zouden ze niet snel over weermannen een liedje gaan schrijven, vermoed ik, maar het is wel een geweldig grappig nummer geworden. En zo staat het hele album vol met diverse verrassingen. En als altijd bij Rosbeek en zijn Lotgenoten zijn ook de arrangementen weer magnifiek. Kortom. een absolute aanrader!

• Ivo Rosbeek en de Lotgenoten – Toeval besjteet neet – Marista – MCD15185

Luister hier naar een paar fragmenten: