Stringbands zijn, letterlijk vertaald, snarenorkestjes. In de praktijk vind je in een stringband meestal in ieder geval een fiddler, een gitarist en een banjospeler, maar de bezetting wisselt. Er komt wel eens een bas bij, een mandoline, of een trekharmonica. Meestal wordt er gespeeld zoals er tachtig jaar geleden al gespeeld werd door dit soort bands. Lekker samen muziek maken dus, en dat hoor je er meestal ook wel aan af. Pure lol, een hoop energie en lekkere muziek. Het mooie is bovendien dat de meeste stringbands met twee voeten in de traditie staan, maar dat ze er toch in slagen aan de muziek hun eigen inkleuring te geven, hun eigen geluid, en dat maakt het toch steeds weer leuk om nieuwe bands te ontdekken.

We kregen een stapeltje cd’s van het piepkleine platenlabel 5-String Productions. De liefde voor “old-time”-muziek spat er bij elke cd gewoon van af. Elke band hier is goed, en elke band heeft ook zijn eigen invalshoek – ze klinken allemaal anders, met als gemeenschappelijk kenmerk dat je bij al deze muziek ontzettend veel zin krijgt om zelf een stringband te beginnen, omdat het overduidelijk heel erg leuk is om samen met anderen dit soort muziek te maken. We pikken om te beginnen vier albums voor je uit het stapeltje.

The Cliffhangers

De ondertitel van On The Edge, de cd van de Cliffhangers is “Traditional Old-Time Fiddle Tunes”, maar dat “traditional” betekent zeker niet dat we hier allemaal braafgespeelde stoffige deuntjes horen, integendeel. Het gaat om een vijfkoppig gezelschap met een vrij reguliere bezetting: staande bas, vijfsnarige banjo, gitaar, tenorgitaar en uiteraard de fiddle. In het cd-boekje vind je per nummer informatie over de bron, de stemming en verdere wetenswaardigheden. Over hun aanpak zeggen ze zelf: “Alle bronnen zijn eerder te beschouwen vertrekpunten dan als eindpunten.” Alle instrumentals klinken dan ook fris, en het eigen geluid hebben ze, denk ik, voor een deel te danken aan de vrij ongewone tenorgitaar met de korte hals. Heerlijke muziek.

The Double Decker String Band

Een kwartet heren op banjo, gitaar en fiddle, en hier wordt bovendien op de helft van de nummers gezongen. De heren hebben geen geschoolde stemmen, maar het klinkt allemaal zeer prima. Ze hebben er bovendien een paar mooie nonsensliedjes in de beste stringbandtraditie tussen gesmokkeld, die met erg veel lol gespeeld worden. En ook bekende traditionals als Cotton Eyed Joe krijgen hier een frisse behandeling, terwijl de heren daarnaast fraai driestemmig een melancholiek liedje als We’ll Be At Home Again gevoelig neerzetten. Een mooi gevarieerd album, met ook hier in het boekje bij de cd bij elk nummer informatie over de bron, bezetting en stemming, duidelijk met de hint om er zelf mee aan de slag te gaan. En de kleine grapjes zijn wat mij betreft ook geslaagd: het nummer “Mr Crump Don’t Like It (ain’t gonna have it here)” had zo van een plaat van R Crumb and his Cheap Suit Serenaders kunnen komen. Heerlijk.

The Hoover Uprights

Ook hier een op het eerste gehoor traditioneel klinkende stringband, met toch ook weer wat afwijkende details. Er wordt door vijf muzikanten gespeeld op fiddle, banjo, bas en gitaar, maar daarnaast ook op de banjo-ukelele, resonator ukelele, bariton ukelele, en, zeer ongebruikelijk voor een stringband, maar in dit geval zeer geslaagd, op de mondharmonica. De korte, maar perfect verzorgde liner notes lijken bij het platenlabel te horen, want ze zijn ook hier kort maar to the point en informatief. We horen vooral instrumentals, maar er zitten ook weer een paar mooie liedjes bij, ook hier weer gezongen door een vrij ongeschoolde zanger, die het overigens prima en vooral overtuigend doet. Het gevoel dat er een stel vrienden voor je zit te spelen wordt er alleen maar door vergroot. Het speelplezier spat er ook hier weer af, waardoor je wederom een buitengewoon goed humeur van de muziek krijgt.

The Rhythm Rats

Een mini-stringband van drie mensen op fiddle, banjo en gitaar. Een trio is eigenlijk altijd interessant, omdat ze alledrie op het scherpst van de snede moeten spelen. En dat is ook precies wat hier gebeurt. Bovendien wordt er heel goed gezongen door zowel de fiddler als de gitariste. Er wordt lekker fanatiek gespeeld, en ook van uitgekauwde traditionals als In The Pines krijgen we hier een verrassende en scherpe versie te horen. Dit is van deze vier cd’s misschien wel de spannendste, omdat je steeds weer verrast wordt door de intensieve manier van spelen, en dan vooral van het samenspelen. Ze jagen elkaar op een prettige manier op, alsof ze elkaar steeds zitten uit te dagen om er net nog een schepje bovenop te doen. Kortom – muziek waarvan je handen gaan jeuken. Ook hier een mooie mix van gekke liedjes en treurige ballades. En zelfs dit trio klinkt niet als een uitgeklede, maar als een volledige, volwaardige stringband. Mooi.

• The Cliffhangers – On The Edge – 5-String Productions – 5SP CD05004

• The Double Decker String Band – The Rest Is Yet To Come – 5-String Productions – 5SP CD04004

• The Hoover Uprights – Known For Their Reputation – 5-String Productions – 5SP CD05002

• The Rhythm Rats – Pretty Crowin’ Chicken – 5-String Productions – 5SP MR09061

Voor meer informatie en geluidsfragmenten kun je het beste kijken bij 5-String Productions