TradIt! is een klein maar bijzonder fijn folkfestival dat elk jaar aan het begin van de lente in de Oosterpoort in Groningen plaatsvindt. Kwaliteit is hier belangrijker dan kwantiteit. Dat betekent dat er maar twee podia zijn ingericht – een in de foyer, en een in de kleine zaal, waar in totaal maar vijf bands spelen. In de foyer treden dan meestal de bands op die de nog steeds groeiende groep folkballiefhebbers bedienen, en die van de foyer een feestelijke danshal maken. Een opmerkelijk gegeven hierbij is overigens dat de echte muziekliefhebber 25 euro voor een avond van acht tot één met vijf topbands spotgoedkoop vindt, terwijl de dansers het voor een avondje dansen best aan de prijs vinden…

Wat een beetje jammer is aan deze opzet, is, dat een band als het Poolse Janusz Prusinowski Trio, die ik veel liever voor het aandachtiger publiek van de kleine zaal had zien staan, nu in de foyer stond, terwijl de Ria Valk-achtige act van het Zweeds Lyy (de enige echte misser van deze avond) hier beter op haar plaats was geweest. Nog een klein puntje van kritiek – een festival dat zich presenteert als Festival For European Roots Music laten presenteren door een Groninger in het plat Gronings, dat kan echt niet!

Ampouailh

Ampouailh betekent schurken, en het gaat hier om een groep jonge honden uit Bretagne die de traditie een flinke schop onder de kont hebben gegeven. Dansmuziek, maar scherp en rauw. Ze noemen het zelf met een knipoog Trance Traditionelle, en daar zit wel wat in. Ze speelden lekker fel, maar ook niet al te simpel, met fraaie tempowisselingen, mooie door elkaar kronkelende melodieën en spannende composities. Een uitstekende opening van het festival.

Triotonico

Riccardo Tesi is de man die zo’n dertig jaar geleden als eerste de trekharmonica, de diatonische accordeon, weer tevoorschijn haalde en die met de avontuurlijke weg die hij met dat instrument insloeg in feite de accordeon weer populair maakte in Europa. Nu speelde hij hier met twee van zijn leerlingen, twee virtuoze accordeonisten van de nieuwe generatie, en het trio klonk avontuurlijker en spannender dan ooit. In de eerste paar nummers klonk de muziek zelfs bijna abstract en avantgardistisch, alsof er even een statement moest worden afgeven. Later kreeg de traditie iets meer een plek in de muziek, maar spannend bleef het, van de eerste tot de laatste toon. Een staande ovatie en een toegift zijn niet gebruikelijk bij festivals, maar hier onvermijdelijk, want dit was een absoluut superieur concert van drie topaccordeonisten die zichzelf met zijn drieën overtroffen – een magisch concert! – Riccardo Tesi, Filippo Gambetta en Simone Bottasso.

Janusz Prusinowski Trio

Janusz Prusinowski speelt met zijn trio mazurka’s in de geest van de dorpsmuzikanten van het Poolse Mazovië, onstuimig en met rafelrandjes. Sommige mazurka’s kennen we van Chopin als beschaafde klassieke composities, maar Prusinowski kwam via de omweg van rauw elektrisch rockgitarist bij die traditionele mazurka’s terecht, en zoals deze band ze speelt moet je eerder denken aan een huwelijk tussen Chopin en Captain Beefheart dan aan traditionele muziek voor bruiloften en partijen. Stroef, weerbarstig, spannend, en buitengewoon opwindend. En ze bewezen hier dat hun muziek daarnaast ook buitengewoon dansbaar is gebleven. Bijzonder dus, muziek die aantrekkelijk is voor dansers, maar ook voor de liefhebber van de betere,  intelligentere rockmuziek. Rauw en geraffineerd tegelijk. Bassist Piotr Zgorzelski (die eigenlijk ooit als gast aanschoof, maar nu als volwaardig lid van het trio, dat dus eigenlijk een kwartet is, meedraait) sprong regelmatig van het podium om de dansers op sleeptouw te nemen, waardoor de feestvreugde alleen maar groter werd. Toch had ik deze band liever in de kleine zaal gezien, want als Prusinowski acapella begon te zingen moest hij het met zijn indrukwekkende stem tegen het geroezemoes van de bar opnemen. Juist deze band had een iets aandachtiger publiek verdiend. Want dit was absolute topklasse.

Fidíl

De afsluiters in de kleine zaal waren drie jonge Ierse fiddlers die het zeker niet slecht deden, met aardige anecdotes, mooi fiddlewerk, prima arrangementen, goed samenspel. Niks mis mee, maar het stak toch wat bleek af bij de drie absolute topacts die we eerder op de avond zagen. Dan misten de Ieren toch wat diepgang en finesse, vrees ik.