Ostad Nour’Ali Elahi werd in 1895 in het Iraanse Koerdistan geboren. Als jongen leerde hij al de tanbur spelen, de religieus belangrijke luit. Al op zijn negende werd hij als een meester op dit snaarinstrument beschouwd. Er volgden nog jaren van toegewijde studie van het instrument. Hij studeerde in Teheran en werkte vervolgens als rechter door heel Iran, waar hij kennismaakte met meerdere muziekinstrumenten, die hij al snel leerde beheersen – de tar, de setar, en de viool. Hij was inmiddels ook al een begaafd speler van de nay en de tchoghur, een ander soort luit. In 1957 trok hij zich terug uit het maatschappelijk leven om te schrijven over mystieke filosofie en theologie. Hij wou het liefst een anoniem leven leiden.

Voor westerse oren klinkt de muziek die Ostad op de tanbur maakt in eerste instantie wellicht wat rommelig, maar als je even gaat zitten en aandachtiger luistert raak je al snel betoverd door de bijna hypnotiserende klanken en schema’s die deze man tevoorschijn weet te toveren. En rommelig blijkt de muziek dan absoluut niet te zijn – alles staat precies op de juiste plek, deze muziek nadert de perfectie soms griezelig dicht, terwijl het tegelijkertijd allemaal buitengewoon spannend en vrij lijkt.

De patronen zijn vrij simpel, en de twee of drie thema’s worden eindeloos herhaald. Daarin doet deze muziek soms wat aan minimal music denken. Alleen hoor je dat het hier om iets anders gaat dan bij minimal music – het gaat hier om het grijpen van een mystieke of religieuze ervaring. En hoewel Ostad met beide voeten in die traditie staat is hij een avontuurlijke musicus, die improviseert op een manier die de muziek nog steeds modern laat klinken, met verrassende modulaties en dissonanten, ritmewisselingen en overgangen, vreemd schuivende melodieën en complexe patronen.

Op dit album staan drie lange stukken (van ruim een kwartier tot ruim twintig minuten) en een kort stuk. Ostad speelde zelden langer dan twintig minuten, omdat de impact en de intensiteit van de muziek niet meer kon hebben. Meesterlijke muziek waar je niet snel op uitgeluisterd bent.

• Ostad Elahi – A Spiritual Epic – Improvisations on the Kurdish Tanbur

Klik op het driehoekje om het fragment te beluisteren.