Een van de grootste dichters van het oude Perzië, het huidige Iran, en misschien wel een van de grootste dichters ooit, was Omar Khayyam. Zijn gedichten zijn in vrijwel alle talen vertaald en als je van poëzie houdt kom je ze onvermijdelijk een keer tegen.

Gelukkig houdt Iran een aantal van zijn tradities in ere, en het is dan ook verheugend om te zien dat er een bijzonder mooie dubbel-cd is verschenen rond de gedichten van Omar Khayyam. Naast de gedichten, die eerst worden voorgedragen en vervolgens door hedendaagse zangers worden gezongen, zijn er ook instrumentale composities, gespeeld door de een symfonieorkest uit Armenië en een orkest dat op Iraanse nationale instrumenten speelt. Hier een fragment uit het openingsnummer  Khayyam Hasto Nist door het Armeense Filharmonisch Orkest:

Verder horen we vijfenvijftig kwatrijnen, zorgvuldig uitgezocht om Khayyam niet alleen als dichter maar ook als filosoof te kunnen presenteren. Voor ons is dat wat lastig controleren natuurlijk, want alles wordt in het Perzisch gezongen en voorgedragen, en in eerste instantie dacht ik, toen ik na die prachtige instrumentale introductie van ruim tien minuten geconfronteerd werd met deze voordracht, dat ik de rest van de dubbele cd misschiemn maar moest overslaan:

Maar na deze voordracht, die niet zo heel lang duurt, volgt de volgende versie van het gedicht, de gezongen versie dus, door Mehdi Emani en Amir Sharifi, en dan wordt het meteen al veel interessanter:

Dit waren twee fragmenten uit het eerste van de 55 gedichten, en eerlijk gezegd is dit niet de allerbeste – er zitten er een paar tussen die je echt kippenvel bezorgen, zo indringend worden ze gezongen. Ik ging persoonlijk meteen op zoek naar de bundeltjes van Omar Khayyam die al jaren onaangeroerd in de kast staan hier, want betere lectuur om bij deze muziek te lezen is er uiteraard niet. Er volgen nog veel meer instrumentale intermezzi, die eigenlijk allemaal even goed en spannend zijn, zoals deze:

Om de veelzijdigheid van Khayyam volledig tot zijn recht te laten komen heeft Peyman Soltani, de initiatiefnemer van dit project, maar liefst vierendertig verschillende zangers de gedichten van Khayyam laten zingen. Dat het dubbelalbum toch één uitgebalanceerd geheel is geworden is een bijzonder knappe prestatie te noemen. Laat je niet afschrikken door de vreemde taal of door de gebrekkige informatie in het cd-boekje – schuif gewoon de cd in de speler en laat je overrompelen door de eeuwenoude maar volstrekt tijdloze poëzie van Omar Khayyam.

• Peyman Soltani – Khayyam Recital – raha records – distr Xango