De Mauthausen liederen van Mikis Theodorakis kende ik al heel lang in de versie van Liesbeth List in de vertaling van Lennaert Nijgh, en dat was een plaat om stil van te worden.

Wat zangeres Niki Jacobs nu met de vier liederen die samen de Ballade van Mauthausen vormen heeft gedaan is tegelijk vanzelfsprekend en aan de andere kant onvoorstelbaar indrukwekkend – ze zingt de teksten in de Jiddische vertaling van Willy Brill (het Jiddisch is, om het maar even kort en cru te zeggen – de taal van de Joden vóór de Holocaust) en ze heeft ze samen met haar band arrangementen meegegeven die er onmiskenbaar Joodse muziek van maken, waardoor deze liederen ook echt worden wat ze altijd al waren – Joodse klaagliederen die je door merg en been gaan, en waar je, in deze versie, van goeden huize voor moet komen om het droog te houden.

Maar Jacobs en haar band deden meer – ze hebben de liederen van Theodorakis en tekstschrijver Iakovos Kambanellis ingebed in twee brokken muziek die het allemaal voor de luisteraar in perspectief plaatsen. De introductie bestaat uit drie stukken die gaan over de periode vóór de verschrikkingen van Mauthausen, en na de Mauthausenliederen volgen vijf stukken die de terugkeer van de Joodse cultuur in de Verenigde Staten bezingen, bijna letterlijk, want het zijn Jiddische vertalingen van bekende popsongs, die er voor zorgen dat het album toch positief en hoopvol eindigt. Lib Mikh Tsartlekh (Elvis Presley’s Love Me Tender) is zelfs de afsluiter. Ik had niet verwacht dat een nummer van Elvis me ooit zo zou ontroeren, moet ik eerlijk bekennen.

Maar de kern van het album is en blijft de Ballade van Mauthausen, die nooit eerder zo aangrijpend heeft geklonken als hier.

• Niki Jacobs – The Ballad of Mauthausen – Mikis Theodorakis – Sena

Luister hier naar een paar fragmenten van de Mauthausen liederen: