Yiddish Glory: The Lost Songs of World War II is een bijzondere verzameling liedjes, tijdens de tweede wereldoorlog verzameld door een groep wetenschappers onder leiding van ethnomusicoloog Moisei Beregovsky (1892 – 1961). Het gaat om liedjes die geschreven zijn door Joodse soldaten van het Rode Leger, vluchtelingen, slachtoffers en overlevenden van Oekraïense ghettos. Er zit een liedje tussen dat geschreven is door een tienjarige jongen die zijn hele familie verloren heeft in het ghetto van Tulchin, een ander liedje is geschreven door een tiener die gevangen zat in het concentratiekamp Pechova, en een liedje gaat over een soldaat van het Rode Leger die bij zijn terugkeer in Kiev ontdekt dat zijn hele familie is uitgemoord in Babi Yar.

Dit zijn de verhalen van mensen die je zelden terugvindt in de normale geschiedschrijving, en de hele verzameling liedjes, vaak geschreven door mensen die dichter noch muzikant waren, maar die door middel van liedjes zin probeerden te geven aan de waanzin van de tijd waarin ze leefden.

Na de oorlog werden de onderzoekers gearresteerd dankzij Stalins heksenjacht op Joden, en hun verzameling werd in beslag genomen. Ze stierven met het idee dat de hele collectie voor altijd verloren was gegaan, maar ze werden in de jaren negentig in ongemarkeerde dozen ontdekt in de archieven van de Nationale Bibliotheek van de Oekraïne.

Rond 200 bracht een gelukkig toeval de Jiddische professor Anna Shternshis naar Kiev waar ze over deze liedjes hoorde. Zij realiseerde zich al snel dat deze kwetsbare, vaak handgeschreven velletjes papier een aantal van de indrukwekkendste, aangrijpendste en belangrijkste Jiddische liedjes uit de Tweede Wereldoorlog bevatten.

Het leidde tot een uniek album, een samenwerking tussen professor Anna Shternshis en kunstenaar Psoy Korolenko, die zich bezighoudt met “muzikale archeologie”. Sergei Erdenko (Ruslands grootste Roma violist, oprichter van de groep Loyko) schreef de arrangementen en schreef originele muziek voor Kazakhstan.

Producer Dan Rosenberg bracht een subliem gezelschap solisten uit de wereld van de jazz, folk en klassieke muziek bij elkaar. Drie jaar later kunnen we luisteren naar een indrukwekkend album met aangrijpende en soms bloedstollende liedjes, die een bijzonder indringend beeld geven van de manier waarop Joden midden in de hel de waanzin om zich heen probeerden te bedwingen. Een album om heel stil van te worden.

• Yiddish Glory – The Lost Songs of World War II – Six Degrees
• Bestel de cd hier bij een bekende webwinkel: Yiddish Glory

Luister hier naar een paar fragmenten: