De Vrij Nederland-journalist Rudy Kagie ontdekte een poos geleden dat op de dozen Negerzoenen van Buys de buitenlandse benamingen waren veranderd. Het Duitse Schaumküsse kwam in de plaats van Negerküsse, Bisous de mousse is het nieuwe woord voor het Franse tête de nègre en angel kiss verving het Engelse negro kiss. Dat was tamelijk opmerkelijk. Toch heet de lekkernij nog steeds negerzoen. Kagie besloot de firma Van der Breggen in Tilburg, die de zoenen maakt, te bellen met de vraag of de naam Negerzoen nog wel kon. Dat leek de woordvoerster van het bedrijf geen enkel probleem, want Nederlanders waren volgens haar niet zo bekrompen.

Nu was het zo dat de Stichting Eer en Herstelbetalingen Slachtoffers van Slavernij in Suriname (waar welgeteld één Surinaamse activist, R. Groenberg (alias Kaikusi), achter schuilgaat) Uitgever Van Dale Lexicografie een tijd geleden had gesommeerd de woorden ‘neger’ en ‘creool’ uit haar Groot Woordenboek der Nederlandse taal te verwijderen. Volgens de stichting zijn deze benamingen oorspronkelijk scheldwoorden van blanken; vermelding in de Dikke Van Dale zou Surinamers kwetsen. Met die actie hebben ze in zoverre succes behaald dat in de veertiende editie van de Dikke van Dale nu bij het woord “neger” een toevoeging te vinden is die erop wijst dat het woord door sommigen als beledigend wordt ervaren.

Kagie belde meneer Groenberg, de man achter de stichting, en vroeg of het woord “negerzoen” eigenlijk wel door de beugel kon. De man wist in eerste instantie niet wat een negerzoen was, maar na aanschaf van een paar dozen in de supermarkt werd er een brief op poten naar de fabrikant gestuurd, waar de complete slavernij bijgehaald werd. Het resultaat is bekend – de negerzoen heet vanaf half april Buys Zoen. Kortom – één serieus protest is soms voldoende.

Overigens kan Groenberg een zeker gevoel voor humor niet ontzegd worden – om deze naamsverandering voor elkaar te krijgen gebruikte hij zijn eigen Van Dale-succes op een handige manier. Lees hier de brief die hij namens de stichting schreef aan de fabrikant:

Hierbij wil het bestuur van stichting Eer en Herstel, ondersteund door tal van Afrikaans-Nederlandse grassrootsorganisaties, de vele Schaumküsse (voorheen Negerküsse in Duitsland), Bisous de mousse (voorheen tête de nègre in Frankrijk) en angel kisses (voorheen negro kiss in Engeland) consumerende vrienden en sympathisanten in Duitsland, Frankrijk en Engeland u voorstellen om de naam van de Nederlandse met chocolade overgoten hap opgeklopt eiwit c.q. de negerzoen te veranderen in, bijvoorbeeld chocoladezoen, boerenzoen, boerenkop, etc. Zij doet dit voorstel op basis van de volgende overwegingen: de door Nederlanders bedachte en toegepaste term ‘neger’ op de Afrikaanse mens wordt als scheldwoord en beledigend aangemerkt in de 14e editie van het Van Dale Groot woordenboek der Nederlandse taal; vele Afrikaans-Nederlandse burgers ervaren de term ‘negerzoen’ als kwetsend en beledigend vanwege het feit dat hun voorouders die uit Afrika naar de America’s waren geïmporteerd en daar in slavernij c.q. dwangarbeid werden gedompeld, te veel herinnerd worden aan deze zeer onterende periode die bijkans 400 jaren heeft geduurd; dat dit soort racistische en discriminerende bejegeningen niet bevorderlijk zijn voor de cohesie in de multiculturele Nederlandse samenleving waarin racisme en discriminatie nog altijd bij de wet verboden zijn. Zij spreekt de hoop en het vertrouwen uit dat uw bedrijf het voorstel tot naamsverandering van ‘de negerzoen’ serieus zult nemen en waar nodig uw verantwoordelijkheid neemt om mee te werken aan het proces van excuses en totale eerherstel aan de mensen die eeuwenlang geestelijk en lichamelijk mishandeld zijn vanwege de term ‘neger’.

We zijn nu wel benieuwd naar het stukje dat Kagie ongetwijfeld over het einde van de negerzoen zal schrijven, en of hij daarin ook zijn eigen rol zal aanstippen. Het doet toch wat denken aan een journalist die schrijft over een brand die hij zelf heeft aangestoken.

In ieder geval hebben wij met veel plezier de oude jaargangen van de Negerzoenbode weer eens doorgenomen.