Ik vrees dat ik deze bespreking van de biografie die Wim Huijser schreef van C. Buddingh’ moet beginnen met een paar bekentenissen. Een tijd geleden las ik van Wim Huijser het boek Kingdom of Books over het Britse boekendorp Hay-on-Wye, en dat boek heb ik als boekenliefhebber met stijgende verbijstering zitten lezen – zo’n slecht boek had ik nog niet eerder in handen gehad. Huijser bekent daarin onder meer dat hij boeken koopt die er mooi uitzien maar die hij thuis nog ongelezen in de kast heeft staan, hij schrijft in één hoofdstuk de geschiedenis van Hay-on Wye over uit een foldertje; hij doet in een ander hoofdstuk op een onnavolgbaar saaie manier verslag van een wandeltocht in de omgeving die hij met zijn vader maakte, hij bekent dat hij een deel van de kennis die hij tentoonspreidt van horen zeggen heeft omdat hij geen zin heeft in het hoogseizoen naar het dorp af te reizen om uit de eerste hand kennis op te doen, enzovoorts. Alles opgeschreven in beroerd Nederlands, chaotisch en rommelig, met een verbazingwekkend slechte keuze aan illustraties – kortom: Wim Huijser stond bij mij al een tijdje in het piepkleine kastje “slechtste Nederlandse schrijvers ooit”. Ik hield dan ook mijn hart vast toen ik hoorde dat juist deze man de biografie van Buddingh’ zou schrijven.

Tweede bekentenis: ik beschouw Buddingh’ als een van de grotere Nederlandse schrijvers van de vorige eeuw. Ik vind dat hij ten onrechte vaak wordt afgeschilderd als oppervlakkige nonsensdichter en gezellige trivialiteiten-dagboekschrijver. Dat laatste heeft hij te danken aan WF Hermans, die Buddingh’ op ongewoon heftige wijze aanviel op zijn dagboeken. De kille Hermans, waar nooit een mus van het dak mocht vallen zonder betekenis, had geen enkel begrip voor de intelligente warmte van Buddingh’, terwijl ik denk dat de dagboeken van Buddingh’ de romans van Hermans wel eens zouden kunnen overleven.

Het motto van Buddingh’: “Waar verstop je de diepte? Aan de oppervlakte” werd door Hermans en consorten vaak weggewoven en belachelijk gemaakt, maar ik vind dat hij vooral ook in zijn poëzie bewijst dat hij daar een meester in was. De melancholie waarvan zijn Gorgelrijmen doordrenkt waren spreekt wat dat betreft boekdelen. Maar ook zijn aforismen en dagboekaantekeningen zijn aanzienlijk minder oppervlakkig dan Hermans en trawanten doen voorkomen.

Terug naar de biografie. Huijser meldt achterin zijn boek dat uitgever Vic van de Reijt hem aangemoedigd heeft er een compacte biografie van te maken. Ik vermoed dat Van de Reijt en de andere redacteuren meer hebben gedaan dan alleen aanmoedigen, want hoewel het taalgebruik niet altijd even geweldig is (Buddingh’ trouwt bijvoorbeeld niet maar “treedt in het huwelijk”, om maar een simpel voorbeeld te noemen) en de ordening van de verhalen af en toe wat chaotisch overkomt is het toch een behoorlijk goed leesbare biografie geworden. Met 350 pagina’s niet echt heel erg compact, maar het is een levensverhaal geworden dat vlot leest, en waaruit goed duidelijk wordt hoe invloedrijk Buddingh’ geweest is. Huijser heeft zich wat mij betreft overtuigend gerevancheerd.

Huijser weet ook goed duidelijk te maken dat de sanatoriumjaren, waarin Buddingh’ bijna dood was nog voor zijn literaire loopbaan van start ging, bepalend zijn geweest voor de manier waarop hij in het leven stond. Huijser loopt ook niet weg voor de zwakke kanten van Buddingh’ – zijn onzekerheden, zijn depressies. We krijgen in Dichter bij Dordt een eerlijk beeld van Kees Buddingh’, een dichter en schrijver die zeker niet vergeten mag worden.

Hiernaast twee fragmenten uit het boek, uit de meest dramatische periode uit zijn leven – de vileine aanval van Hermans en anderen.

• Wim Huijser – Dichter bij Dordt – biografie van C.Buddingh’ – Nijgh & Van Ditmar – ISBN 9789038899930
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Dichter bij Dordt
• Meer over Buddingh’