Mark Twain was in zijn tijd een van de populairste schrijvers, en hij kreeg dan ook veel post van zijn lezers. Het bijzondere is dat Samuel Clemens (zoals Twain in werkelijkheid heette) alles bewaarde, zodat er heel veel brieven van zijn lezers nu dankzij een nijvere onderzoeker in een verrukkelijk boek samen zijn gebracht, voorzien van voetnoten.

Die voetnoten zijn vaak heel verhelderend, bijvoorbeeld als een betweter Twain vraagt waarom de zon in het Duits vrouwelijk is (die Sonne) en de maan mannelijk (der Mond). In de voetnoot wordt uitgelegd dat deze brief waarschijnlijk van een grappenmaker komt die reageert op Twain’s appendix bij A Tramp Abroad -“The Awful German Language”. Het commentaar dat Clemens bij deze brief schreef was ” Bret, just say I have gone to Europe”…

De brieven zijn zeer uiteenlopend van aard, van idolaat en vragend om een handtekening tot kritisch, terwijl anderen om raad vragen, of om geld bedelen. Maar een groot deel van de brieven komt van lezers die Twain als een zielsverwant beschouwen, als een vriend die precies opschreef wat zij ook al vonden.

En een deel komt van lezers die het leuk vinden om hun eigen anecdotes met Twain te delen, vooral als die met het werk van de schrijver te maken hebben. Zie het voorbeeld dat ik hiernaast laat zien.

De brieven komen van kinderen, zakenmensen, boeren, iemand in een psychiatrisch ziekenhuis, spoorwegbeambten, oplichters en zelfs een voormalig president. Kortom – een zeer gevarieerd gezelschap aan lezers.

De brieven zijn chronologisch gerangschikt en van uitgebreide voetnoten voorzien door Kent Rasmussen, die daarmee een mooi stuk werk verzet heeft, want hij geeft interessante achtergrondinformatie, naast het commentaar of het antwoord (als dat bewaard gebleven was) van Twain zelf.

Naast de Complete interviews, wat ook al zo’n verrassend boek opleverde, en de fascinerende Autobiografie voegen deze brieven van lezers nog weer wat extra’s toe voor de liefhebbers van Mark Twain. Bovendien geeft dit boek op een bijzondere manier inzicht in de relatie van een schrijver met zijn lezerspubliek, meer dan honderd jaar geleden.

Het lezen van deze brieven van al die totaal van elkaar verschillende mensen, met al die uitgebreide voetnoten werkt als een soort tijdreis, waarbij je bijna het gevoel hebt dat je bij Mark Twain aan de ontbijttafel zit als hij zijn post open maakt. Heel bijzonder.

• Dear Mark Twain – Letters from his readers – R Kent Rasmussen, editor – University of California Press – ISBN 978-0-520-26134-1