Een aantrekkelijke titel heeft het boek Ecologieën niet meteen, en ook de ondertitel Een album der natuur maakt niet meteen razend nieuwsgierig, maar toch is dit boek van Atte Jongstra een van de leukste boeken over de natuur die ik ken. We waren al een beetje warm gemaakt met zijn essaybundel De Ontgroende Mens, en hier krijg je eigenlijk meer van hetzelfde, en dat is vooral bedoeld als aanbeveling.

Ik vind het niet eens zo eenvoudig om uit te leggen waarom dit boek zo geweldig leuk, verrassend en inspirerend is, want het lijkt soms van de hak op de tak te springen, en Jongstra lijkt heel associatief te werk te gaan, maar juist dat zorgt er voor dat je als lezer zelf ook geprikkeld wordt, en bijna als vanzelf mee gaat associëren. Ik had bij verschillende hoofdstukken meteen mijn eigen verhalen die ik als voetnoot in de kantlijn zat te schrijven, zoals bij het hoofdstuk over de omgekeerde bomen, waarbij ik meteen moest denken aan de man op Texel waar ik, toen ik er woonde, altijd verse melk ging halen. Hij liet me zien dat hij een paar palen in de grond had geslagen om een waslijn aan te bevestigen, en hoe die na een maand al wortel hadden geschoten, terwijl de was aan de lijn hing.

De hoofdstukken over gras beginnen ook heel mooi, met een man die op een dieet van alleen maar gras zegt te overleven. Ik denk dan meteen dat zoiets volstrekt onmogelijk is als koeien dat spul eindeloos moeten herkauwen om het te kunnen verwerken, en ik lees dan ook meteen geboeid verder.

Persoonlijke verhalen, anecdotes, humor, geweldige illustraties, alles aan dit boek is subliem, tot aan de vormgeving toe, met groen als steunkleur. Je moet er wel even rustig de tijd voor nemen, want als het jou net zo vergaat als mij zit je steeds opmerkingen in de kantlijn te noteren en ga je zelf steeds dingen opzoeken waar Jongstra je voor op het spoor gezet heeft.

Een heerlijk boek, waarin je ook eindeloos blijft terugbladeren, want er blijken steeds links te zijn met andere verhalen, waardoor het boek uiteindelijk veel minder onsamenhangend is dan het op het eerste gezicht lijkt. Hoe verhoudt de mens zich tot de natuur, dat is eigenlijk het overkoepelende thema van dit boek, en de manier waarop Jongstra erin slaagt je daarover te laten meedenken is ongeëvenaard. Nogmaals: prikkelend, humoristisch en buitengewoon inspirerend.

• Atte Jongstra – Ecologieën – Een Album der Natuur – AFdH – € 27,50
• Bestel het boek bij je lokale boekwinkel of rechtstreeks bij Uitgeverij AFdH.