De ondertitel van Leonard Mlodinow’s boek Stiekeme signalen is “je wordt beïnvloed en je weet het niet”. Mocht je denken dat dit volstrekte nonsens is, lees dan het fragment dat ik hier rechts uit het boek geplukt heb en doe het testje. Als het jou vergaat zoals het mij verging zul je merken dat je gemanipuleerd wordt waar je bijstaat en zul je ook de rest van het boek gebiologeerd lezen.

Het omslag van het boek heeft nog een visueel grapje in petto. In “onzichtbare” letters staat er gedrukt: “Pssst, hé jij daar. Ja: jij, sexy. Koop dit boek, Je weet dat je het wilt.”

Dat signaal zal waarschijnlijk niet echt veel effect hebben, behalve bij lezers met gevoel voor humor, maar Mlodinov weet in het boek zelf ongelofelijk veel voorbeelden te geven van de manieren waarop we dagelijks beïnvloed en gemanipuleerd worden zonder dat we er erg in hebben.

Dat gaat soms heel ver, en Mlodinow staaft het allemaal met wetenschappelijke onderzoeken, die gelukkig met humor worden ingezet, waardoor je blijft lezen. Het is met dit boek al net als met zijn eerdere boek De Dronkemanswandeling, dat je ook al op zo’n indringende manier op een ander spoor van denken zette, dat je op sommige punten echt anders tegen zaken aan gaat kijken.

Je moet wel bereid zijn om je eigen vooroordelen (en die blijk je toch echt wel te hebben, ook al ben je er van overtuigd dat je ze niet hebt) aan de kant te zetten en met een open geest dit boek te lezen, dan kon je wel eens met een paar verbluffende inzichten rijker het boek weer dichtslaan.

Lees bijvoorbeeld het tweede fragment ook eens zorgvuldig en laat goed tot je doordringen wat er verteld wordt in dit korte stukje, en met name de reactie van de werkgever, die de betreffende werknemer niet alleen met de voornaam omschrijft, maar die hem ook in het verkeerde land van herkomst plaatst. Dan hebben we het over discriminatie die door degene die discrimineert helemaal niet bewust wordt waargenomen, maar die er wel degelijk is. Voor dit soort van bewustwording is dit een buitengewoon verhelderend boek.

• Leonard Mlodinow – Stiekeme signalen – je wordt beïnvloed en je weet het niet – Maven publishing – ISBN 978-9490-5749-63