laozi's dao de jing 22·23·24 - vertaald door ruud moors
22
Wat compleet is kan incompleet worden.
Wat recht is kan krom worden.
Wat vol is kan leeg worden.
Wat heel is kan kapot gaan.
Wat verkregen is kan verloren gaan.
Zo kan er aan veel dingen getwijfeld worden.
Daarom koestert de wijze mens het ene
en wordt een voorbeeld voor de wereld.
Omdat hij zichzelf niet als zodanig ziet, daarom is hij wijs.
Omdat hij zichzelf niet centraal stelt, daarom schept hij duidelijkheid.
Omdat hij zichzelf niet onderwaardeert, daarom voldoet hij.
Omdat hij zichzelf niet overwaardeert, daarom is wat hij doet langdurig van voordeel.
Alleen door niet te wedijveren, is er niemand op deze wereld die met hem kan wedijveren.
Allen die in de oudheid zeiden: ‘Wat compleet is kan incompleet worden’,
hoe is het mogelijk om zo weinig woorden nodig te hebben
om terug te kunnen keren tot het geheel.
23
Wat vanzelfsprekend is wordt zelden besproken.
Een wervelwind duurt nog geen ochtend,
een plotselinge regenbui duurt niet de hele dag.
Waardoor worden ze veroorzaakt? Door hemel en aarde.
Wat door hemel en aarde wordt veroorzaakt, is zelden van lange duur,
zal de situatie van een mens dan gunstiger zijn?
Daarom is het zo dat wie zich bezighoudt met dao, in overeenstemming is met dao,
wie zich bezighoudt met deugd, in overeenstemming is met deugd
en wie zich bezighoudt met dwalen, in overeenstemming is met dwalen.
Wie in overeenstemming is met dao, dao is ook tevreden met hem of haar;
wie in overeenstemming is met deugd, deugd is ook tevreden met hem of haar;
wie in overeenstemming is met dwalen, dwalen is ook tevreden met hem of haar.
24
Wie verteerd wordt door verlangen, staat niet stevig,
Wie altijd op weg is, gaat nergens heen.
Wie alleen maar zijn eigen belang ziet, is niet goed wijs.
Wie zichzelf onderschat, levert geen prestatie.
Wie zichzelf overschat, is nergens goed voor.
Wie in overeenstemming is met dao zegt daarover
dat dit voedselresten zijn, zo vergaan dat ze onherkenbaar zijn geworden.
Daarom maakt degene die in overeenstemming met dao is, er ook geen gebruik van.
De Dao De Jing van Laozi, door Ruud Moors direct uit het klassiek Chinees vertaald.
Sommige hoofdstukken worden in de voorgaande hoofdstukken al aangekondigd.
Hoofdstuk 21 eindigde met het woordje ‘hierdoor!’ dat woordje verwijst naar hoofdstuk 22. Aangezien de hoofdstuk-indeling niet meteen bij het ontstaan van de Dao De Jing gemaakt werd zou het best kunnen dat de hoofdstukken 21 en 22 (misschien samen met 23) oorspronkelijk samen één hoofdstuk vormden.
Hoofdstuk 24 is weer zo’n hoofdstuk dat tijdloos genoemd kan worden, het blijft maar actueel. Zeker de eerste vijf zinnen zijn commentaren die men zich zeker ook nu nog mag aantrekken.
Mooi vind ik ook dat zowel zelfoverschatting, dat nergens goed voor wordt geacht, als zelfonderschatting, dat geen prestatie wordt genoemd, wordt afgekeurd. Plaats jezelf niet onder een ander, maar kijk ook niet op een ander neer. Reputatie is, volgens de Dao De Jing, niet echt iets om na te streven. Als ik zie hoeveel van onze ‘leiders’ alleen maar bezig lijken met hun reputatie, kan ik het niet anders dan daarmee eens zijn.
Ruud Moors