De mogelijkheden van de graphic novel lijken nog lang niet uitgeput, want er komen steeds nieuwe verrassend goede boeken uit die bewijzen dat zelfs dikke, diepgravende biografieën perfect kunnen worden samengevat in een goede graphic novel. Een uitstekend voorbeeld is het door de Duitse tekenaar Reinhardt Kleist gemaakte Castro, dat niet alleen een uitgebreide levensgeschiedenis geeft van Fidel Castro, maar ook de geschiedenis van Cuba van de afgelopen ruime halve eeuw, en bovendien van een tamelijk elementair stukje wereldgeschiedenis.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik niet zo snel zou beginnen aan een gewone biografie van Fidel Castro, maar Reinhardt Kleist weet je als lezer op een perfecte manier het verhaal binnen te loodsen door middel van een verteller, een Duitse journalist die, net afgestudeerd, nieuwsgierig is geworden naar rebellen in het oosten van Cuba door een klein interview in een Duitse krant. Hij vliegt er heen, interviewt zelf Castro en zijn, dan nog minieme, rebellenleger, en blijft de rest van zijn leven in Cuba, omdat hij niets van de revolutie wil missen (en ook een beetje vanwege de liefde).

Hij is ook degene die het langst in de revolutie van Castro blijft geloven, maar de wrange verhalen van zijn vrienden en strijdmakkers worden wel degelijk verteld, en je ziet stap voor stap hoe en waar het uiteindelijk allemaal misloopt met Cuba.

Kleist tekent fantastisch, maar weet vooral ook het verhaal goed te vertellen, genuanceerd, met zijsprongen waar dat nodig is (Rusland, Kennedy, Che Guevarra) en dankzij de verteller iemand die met een lichte afstand, maar toch met grote betrokkenheid het verhaal kan vertellen. Het verhaal van Castro, maar ook en vooral het verhaal van Cuba.

Castro begon als rijkeluiszoontje dat advocaat werd, tot de corruptie en de dictatuur in Cuba hem en zijn vrienden te gortig werd. In beginsel ontketenden ze dan ook geen communistische revolutie, maar ging het puur om een omverwerping van de dictatuur van Battista en een grondig verzet tegen de multinationals die de bevolking uitbuitten. Dat Amerika er, wat betreft dat uitbuiten, nog wat scheppen bovenop deed, duwde Castro en zijn makkers over de rand, zeker toen de communistische Sovjet Unie wél wou samenwerken met Cuba.

Castro geeft in minder dan driehonderd pagina’s een welkome geschiedenisles, waarbij ik met enige schroom moet bekennen dat ik tot nu toe veel te weinig van Cuba en Castro afwist. Een paar van de dieptepunten kende ik wel – de Varkensbaaicrisis met Kennedy en Chroetsjov met name – maar hoe het precies begon en waar en hoe het allemaal misliep, dat heb ik nu pas enigszins op mijn netvlies, dankzij deze voortreffelijke biografie annex geschiedenisboek.

Geschiedenis hoeft absoluut niet saai te zijn, dat wordt met een boek als dit overtuigend bewezen.

Bovendien is het een boek dat tot nadenken stemt, want de geschiedenis herhaalt zich altijd weer, en als we naar de Arabische Lente kijken, zien we een patroon dat sterk doet denken aan de begintijd van Castro en de zijnen, die zich vooral tegen onderdrukking, armoede en uitbuiting verzetten. Als je dit boek leest zou je bijna somber worden over het vervolgtraject.

Maar boeken als dit zijn er ook om te leren van de geschiedenis. Een absolute aanrader dus.

• Reinhardt Kleist – Castro – Silvester Strips – ISBN 978-90-5885-561-7
   

• Reinhard Kleist – Cash