In de jaren zestig en zeventig waren er in Nederland, in navolging van Amerika, een aantal underground-stripbladen verschenen – met name Tante Leny van Evert Geradts en Modern Papier van Joost Swarte, die allebei op hun manier de grenzen opzochten, maar de schokkendste undergroundstriptekenaar was toch altijd Peter Pontiac, met zijn zwartgallige, donkere strips waarin hij niets uit de weg ging.

Pontiac had een ingewikkeld leven, leefde vaak in kraakpanden, was een klein deel van zijn leven verslaafd aan heroïne en maakte punkstrips die in allerlei bladen gepubliceerd werden. Ze werden later voor een groot deel verzameld in de Pontiac Reviews, maar er zijn ook een paar fraaie graphic novels van hem verschenen, die allemaal indruk maakten. Want tekenen kon Pontiac als de beste.

Dat kun je nu ook weer constateren in de verzameling strips, tijdschriftomslagen, posters, kalenderillustraties en zeefdrukken die Concerto Books heeft uitgegeven onder de titel Pin-ups & Downs. Met zo’n titel weet je in ieder geval wat je kunt verwachten, maar voor de lezer van nu die het werk van toen niet kent, en die wellicht ook niet bekend is met het verschijnsel undergroundstrip een kleine waarschuwing, want dit werk dateert uit een tijd dat alles nog kon.

Dat betekent dat je hier tekeningen zult tegenkomen die nu verwijderd zouden worden als ze op sociale media geplaatst zouden worden. Te schokkend voor een hedendaags publiek, vrees ik. Maar als je Robert Crumb’s Bible of Filth kent valt dit allemaal erg mee. Persoonlijk vind ik het een verademing dat een uitgever het gewoon aandurft dit werk opnieuw uit te geven. Want Peter Pontiac hoort gewoon in onze eregalerij van Beste Nederlandse Stripmakers Aller Tijden. Punt.

• Peter Pontiac – Pin-Ups & Downs – Concerto Books – € 22,99
• Bestel het boek hier bij Platomania