Ansichtkaarten zijn helaas over hun hoogtijdagen heen, maar voor verzamelaars valt er veel te genieten als je de kaarten uit de vorige eeuw gaar bestuderen. Er zijn verschillende boeken verschenen waarin ansichtkaarten op thema’s als Large Letter Postcards of Rijdend Toerisme gepresenteerd worden, en die zijn zonder uitzondering interessant, niet alleen voor verzamelaars van ansichtkaarten an sich, maar ook voor iedereen die geïnteresseerd is in geschiedenis, in vormgeving, fotografie, en in reclame.

Dat laatste geldt zeker voor het boek Advertising Postcards, dat een overzicht biedt van met name Amerikaanse ansichtkaarten die gemaakt werden met de bedoeling reclame te maken voor het een of ander. Dat kon een toeristische attractie zijn, een hotel, een winkel, maar ook een compleet winkelcentrum, een universiteit, een bank, of een hotel.

Maar de meeste advertentiekaarten probeerden toch vooral een product aan te prijzen. Een fraai voorbeeld is de Amerikaanse kaart die de Teriyakisaus van het Groninger bedrijf Kikkoman (gevestigd in Hoogezand-Sappemeer!) aanprijst, maar er zijn nog veel inventievere kaarten, met kartonnen schuifpuzzeltjes bijvoorbeeld.

We hebben hier een paar bijzondere voorbeelden eruit gelicht, zoals de Dutchman, met de bijzonder nuchtere, bescheiden slogan: “If it comes from J Kunz & Co it’s good to eat”, waar we de latere low profile-reclameleus “best te eten” al in door horen klinken.

De onderwerpen van de kaarten komen mooi terug in de hoofdstuktitels: banks and utilities, country clubs, education, hotels and motels, products: cornflakes to topcoats, shopping scenes, restaurants, cafes, drive-ins and the rest, trasportations, world’s fairs and other fairs. We kunnen hier helaas maar een fragment laten zien.

Advertising Postcards is een verbluffend boek, vanwege de inventiviteit van de reclame-uitingen, de soms verbazingwekkende teksten (kijk eens wat het kuikentje zegt op de kaart van Chicken in the Rough), en ook de schitterende fotografie waar het om de kaarten van banken, universiteiten, winkels en dergelijke gaat.

Het is daardoor een boek dat je blijft doorbladeren, en waardoor je bijna de neiging zou krijgen zelf ansichtkaarten te gaan verzamelen, want er is veel moois te vinden, en vooral veel verbazingwekkends en grappigs. En wat advertentiekaarten betreft is dit maar het topje van de ijsberg, want het boek duikt alleen de Amerikaanse geschiedenis in. Hier in Nederland is vast ook nog erg veel moois op dit gebied te ontdekken. Maar dit boek is in ieder geval een bijzonder mooi opwarmertje.

• Robert Reed – Advertising Postcards – A Schiffer Book for Collectors – Schiffer – ISBN 978-0-7643-12373

• te bestellen bij Bushwood Books

Schnitzelbank – een Amerikaans restaurant in Milwaukee, met een Duits geïllustreerd liedje op een ansichtkaart.

En soms bevatte een kaart ook gewoon alleen maar reclametekst. Maar ook zo’n kaart is vanwege de typografie en de formuleringen weer interessant.