
cirkel! vierkant! vooruitgang! circle! square! progress! zurich's concrete avant-garde max bill, camille graeser, verena loewensberg, richard paul lohse en hun tijd
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Zwitserland een enclave in Europa, en eigenlijk de enige plek waar moderne kunst nog rustig door kon groeien. De Zwitserse Concrete Kunst, de Zwitserse stijl, stond na de oorlog symbool voor het moderne Zwitserland en was geïnspireerd op De Stijl, het Russische Constructivisme en Bauhaus.
De Zwitserse Concretici probeerden de samenleving te verbeteren door esthetica, ontwerp en architectuur. In het boek Circle! Square! Progress! Zurich’s Concrete Avant-Garde komen niet alleen Max Bill, Camille Graeser, Verena Loewensberg en Richard Paul Lohse als belangrijkste vertegenwoordigers van dei stroming aan bod, maar ook hun voorgangers als Theo van Doesborg, Sophie Taeuber-Arp en Georges Vantongerloo, om er maar een paar te noemen. Want dat waren de eigenlijke grondleggers van de Zwitserse Concrete Art.
Max Bill was niet alleen kunstenaar maar ook architect, industrieel ontwerper en grafisch ontwerper. Hij had gestudeerd aan het Bauhaus onder grootheden als Josef Albers, László Moholy-Nagy, Paul Klee en Wassily Kandinsky en hij speelde dan ook een grote rol in het verspreiden van de ideeën van Bauhaus.
Verena Loewensberg, Richard Paul Lohse en Camille Graeser waren uitermate veelzijdige kunstenaars die niet alleen uitblonken als schilders maar ook als textiel-, grafische en interieur- ontwerpers
De Zwitsers-Amerikaanse Fritz Glarner, die niet alleen bij de American Abstract Artists hoorde maar ook bij de Zwitserse Concretists, had een levendig contact met Mondriaan in New York.
Na tentoonstellingen van de Concretisten in São Paulo in de 1950s, vond hun kunst ook vruchtbare grond in Zuid-Amerika waar geometrische abstractie ook omarmd werd omdat die zou bijdragen aan het ontwikkelen van een goedgeorganiseerde moderne samenleving.
Wat dit boek zo inspirerend maakt is dat het zo ruim opgezet is, en zo fris oogt. De kunst van deze groep blijkt volstrekt tijdloos te zijn en nog net zo relevant als ze in die tijd was. En dat geldt ook voor de meubels die ze ontwierpen, en het textiel, en de sieraden. De vormgeving van dit fors uitgevallen boek verdien ook een compliment, want dat ziet er aan alle kanten fantastisch uit, met de (bijna) basiskleuren, het uitroepteken op de rug, en in het boek de vele, vele geweldige illustraties en de inspirerende verhalen.
Thomas Haemmerli en Brigitte Ulmer hebben een geweldig eerbetoon aan deze groep veelzijdige kunstenaars gemaakt, met bijzonder veel onverwachte verrassingen – onbekend werk, bijna vergeten kunstenaars, en allemaal het ontdekken meer dan waard!
Subliem boek, een aanrader voor elke kunstliefhebber.
- Haemmerli en Ulmer – Circle! Square! Progress! Zurich’s Concrete Avant-Garde – Scheidegger & Spiess – Hardback, 336 pages, 187 color and 71 b/w illustrations, 21.5 x 26.5 cm
ISBN 978-3-03942-163-3 – € 48.- - Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Circle! Square! Progress!

Verena Loewensberg © Photo: Ernst Scheidegger, Stiftung Ernst Scheidegger-Archiv, Zürich

Verena Loewensberg, zonder titel, 1979, olieverf op canvas, 100 x 100 cm © Verena Loewensberg Foundation, Zurich
© Scheidegger & Spiess 2024