artists' books - uit de caldic collectie
Artists’ Books, of kunstenaarsboeken, zijn geen gewone literaire boeken waar een kunstenaar de illustraties bij maakte. Een boek wordt pas als kunstenaarsboek beschouwd als het boek zelf een kunstwerk is geworden. Dat daarbij heel wat boeken op het grensgebied zullen balanceren moet je dan maar op de koop toe nemen, want het leuke aan het kunstenaarsboek is juist dat je er door verrast wordt, soms doordat het er alleen maar uitziet als een boek terwijl het dat niet is, of doordat de kunstwerken belangrijker zijn dan de tekst.
De Caldic Collectie is de verzameling kunstenaarsboekn van Joop van Caldenborgh, die gelukkig niet al te star is geweest toen hij ging verzamelen, dus er is in zijn collectie ook plaats voor de verzamelde Wendingen of de onooglijke fotoboekjes van Edward Ruscha. Naar aanleiding van een tentoonstelling van een deel van de collectie in Mueseum de Fundatie in Zwolle is er ook een catalogus verschenen, waarin de kunstenaarsboeken op een manier gepresenteerd worden waar je als kunstliefhebber en als boekenliefhebber heel hebberig van wordt.
Want zo’n kunstenaarsboek kun je nog zo mooi fotograferen, ze zijn toch vooral bedoeld om in de intimiteit van je eigen huis ter hand te nemen, en er helemaal alleen van te genieten. Van sommige boeken weet je dan ook al dat ze echt onbereikbaar zijn, want Marius Bauer heeft in de twaalfdelige Franse Duizend-en-één-nacht onder het lezen aquarellen zitten maken in de boeken. Dat werden er 2925. Toen die reeks verkocht werd heeft hij nog een keer een tweede serie boeken van aquarellen en tekeningen voorzien. Dat werden er nog meer – 4001. Die tweede serie bevindt zich in de Caldic Collectie.
In de verzameling bevinden zich ook de bekendste kunstenaarsboeken, zoals Matisse’s Jazz, en boeken met Braque, Picasso, Andy Warhol en Alexander Calder. Zelf vind ik de hedendaagse boeken het interessantste, zoals Christien Meindertsma’s Checked Bagage. Meindertsma kocht een kist op van voorwerpen die op Schiphol in beslag genomen waren, fotografeerde ze, maakte er een boek van en bevestigde aan elk boek één van die voorwerpen. Nedko Solakov is een Bulgaarse kunstenaar die intrigerende boeken maakt waarbij illustraties, foto’s en knipsels teksten aanvullen en het geheel een bijna levend kunstwerk wordt.
De catalogus laat op voorbeeldige wijze wat flarden zien van de kunstenaarsboeken, maar maakt feitelijk alleen maar nieuwsgierig naar de boeken zelf. En persoonlijk ben ik ook nieuwsgierig naar de boeken die ontbreken in de catalogus. Zijn er in de Caldic Collectie ook kunstenaarsboeken te vinden van de Groninger kunstenaar Frank Hutchison, die een kwart eeuw geleden een paar schitterende boeken maakte. Ik weet in ieder geval zeker dat mijn eigen boeken ontbreken in de verzameling.
-
Artists’ Books – Caldic Collectie – Waanders Uitgevers en Museum de Fundatie – ISBN 978-90-400-8629-8
Een paar kunstenaarsboeken van Holly Moors:
