Dvorak is een van mijn favoriete componisten. Zijn Stabat Mater beschouw ik als een van de allermooiste klassieke stukken muziek die ik ken, en ook zijn celloconcert is onovertroffen, en klinkt ook nog steeds modern. Van zijn symfonieën is “De Nieuwe Wereld” de bekendste, en van zijn opera’s wordt Rusalka nog wel eens uitgevoerd. De rest van zijn opera’s wordt eigenlijk nooit meer uitgevoerd, en dat is bijzonder spijtig.

Ik heb ooit kennis gemaakt met Rusalka dankzij een plaat met de hoogtepunten, en ik vond het meer dan prachtig. Intiem, meeslepend, ontroerend. Op zoek naar de integrale opera heb ik in de loop der jaren heel wat teleurstellende versies gehoord, die geen van allen ook maar konden tippen aan die oude Tsjechische langspeelplaat. De zangeressen missen meestal subtiliteit, het orkest ploegt zich overal doorheen zonder enig benul van timing of, ook weer, subtiliteit. Frustrerend, want na al die jaren heb ik nog geen enkele acceptabele uitvoering kunnen vinden.

Nog erger is het gesteld met zijn andere opera’s. Na veel gespeur kwam ik jaren geleden in een platenzaak in een provincieplaats drie dozen met onbekende opera’s van Dvorak tegen. Die stonden daar toen al jaren te verstoffen, en ik kreeg ze voor een zacht prijsje mee. Ik heb ze alledrie precies één keer beluisterd. Dat was voldoende om vast te stellen dat het weliswaar op papier fantastische opera’s zijn, maar dat de uitvoering zo beroerd was dat het te veel inspanning kost om daar door heen te luisteren. Je kunt dan wel horen dat iets in principe kwaliteit heeft, maar het is alsof je een plaat met Beatlesliedjes beluistert in de uitvoering van James Last. Je kunt met enige moeite horen dat de liedjes niet slecht zijn, maar daar moet je wel erg veel moeite voor doen.

De grote vraag is dus: waarom worden door alle operagezelschappen ter wereld steeds weer dezelfde opera’s opgevoerd, maar neemt niemand ooit de moeite om die van Dvorak eens uit de kast te halen? Want de goede man heeft er nog meer geschreven. Een dirigent met een beetje feeling kan hier wonderen verrichten, en als we dan ook nog iemand kunnen vinden die de zaak ook visueel wat kan opfrissen konden we wel eens goud in handen hebben. Je kunt aan de hoezen die je hier links ziet al bijna zien hoe de opera’s hier klinken. Zo oubollig en knullig als het er uitziet, zo klinkt het helaas ook.
Hier valt dus goed werk te verrichten.