Karlheinz Stockhausen was een van de invloedrijkste componisten van de twintigste eeuw. Zelf was ik het meeste onder de indruk van zijn elektronische werk, omdat hij daar de basis van de muziek op een tamelijk spectaculaire manier onderzoekt, op een totaal andere manier dan de componisten van de minimal music dat deden – met als belangrijkste vraag: waar eindigt geluid en waar begint muziek?

Maar ook voor orkest heeft Stockhausen de nodige revolutionaire stukken geschreven die tot op de dag van vandaag het beluisteren meer dan waard blijven. Een van die composities heet Gruppen, geschreven voor drie orkesten en drie dirigenten die gelijktijdig een multi-gelaagde soundscape produceren op verschillende snelheden, waarbij harmonie, ritme en contrapunt allemaal op losse schroeven kwamen te staan, terwijl er toch een brok muziek ontstond waar je met open mond naar zat te luisteren.

Het werd in 1994 door de Berliner Philharmoniker opgenomen met als dirigenten niemand minder dan de fenomenale Claudio Abbado, samen met Friedrich Goldmann en Marcus Creed. Het stuk duurt alles bij elkaar hier maar iets meer dan tweeëntwintig minuten, dus op de cd wordt het aangevuld met werken van György Kurtág, maar het draait toch echt om dat ene, intense stuk van Stockhausen dat je minstens tien keer moet hebben gehoord om het echte te doorgronden. Fenomenaal en volkomen uniek.

Ik laat hier drie fragmenten uit Gruppen horen, waaronder het begin, maar als je van serieuze moderne muziek houdt is dit een absolute must. Ga er dan wel even voor zitten, want je zult er even alle aandacht voor nodig hebben.

• Karlheinz Stockhausen – Gruppen – door Berliner Philharmonikr olv Claudio Abbodo, Friedrich Goldman en Marcus Reed – Deutsche Gramophon
• Bestel de cd hier bij een bekende webwinkel: Gruppen

Luister hier naar een paar fragmenten: