Ik was bijna vergeten hoeveel méér indruk een live optreden kan geven dan een cd. Ik heb de laatste cd van Nikitov, de band van zangeres Niki Jacobs, Mameloshn, hier lovend besproken, maar een cd kun je opzetten en dan kun je de muziek toch min of meer langs je heen laten waaien. Hier begonnen de violist, Bo Krauss en de accordeonist, Peter van Os, te spelen en zat ik na een minuut al met tranen in mijn ogen te luisteren. Toen Niki Jacobs begon te zingen werd dat zeker niet minder, en ik was eerlijk gezegd blij dat het concert eindigde met een aantal uptempo, vrolijke nummers, want ik werd in dat eerste half uur bijna te diep geraakt door de muziek.

Niki Jacobs is een ambassadrice voor de Jiddische muziek. Het Jiddisch, de taal van vooral de Oost-Europese Joden, leek zo goed als verdwenen – de Amerikaanse Joden wilden zo veel mogelijk assimileren en spraken het bewust niet meer, de Joden in Israel gingen over op het Hebreeuws, en dat betekende een onschatbaar cultuurverlies. Iemand als Isaac Bashevis Singer, een Nobelprijswinnende schrijver, schreef in het Jiddisch, en de verhalen van Singer spraken me door zijn unieke humor en relativeringsvermogen zo aan dat ik ooit ook een poging heb gedaan hem in het Jiddisch te lezen. Een aanrader.

Jacobs zingt niet alleen de oude, vergeten Jiddische liedjes, ze probeert het Jiddisch ook echt nieuw leven in te blazen door zelf nieuwe liedjes te schrijven en vertalingen te maken van popliedjes (Jolene en As Tears Go By zijn verrassende en zeer geslaagde voorbeelden). Met een klein beetje inspanning is het Jiddisch eigenlijk heel goed te volgen, ook omdat het aardig dicht tegen het Duits aanleunt. Gelukkig kiest Jacobs niet voor de soms tenenkrommende klassiekers in het genre, maar kiest ze juist de prachtigste liedjes uit, die vervolgens van schitterende arrangementen worden voorzien.

In de kleine synagoge van Zuidlaren, waar slechts een publiek van zo’n dertig mensen in kan, speelde Nikitov, zoals de band van Niki Jacobs heet, in kleine bezetting – Niki Jacobs zang en af en toe gitaar, Bo Krauss viool en Peter van Os accordeon. Een gouden combinatie, want deze drie samen zorgden voor ontroering, kippenvel en diep ontzag. Een aangrijpend concert dat weer eens duidelijk maakte wat de kracht van muziek kan zijn.

• Nikitov