Elk jaar hoopte ik stilletjes dat hij toch nog de Nobelprijs voor literatuur zou winnen, want ik beschouw Ved Mehta als een van de grootste schrijvers van deze tijd, maar Mehta overleed helaas op 9 januari 2021 aan de gevolgen van Parkinson, op 86-jarige leeftijd.

Zo’n veertig jaar geleden nam ik een abonnement op The New Yorker, vooral vanwege de tekeningen van Saul Steinberg, maar ik ontdekte al snel de stukken die Ved Mehta voor het blad schreef, en die zorgden er voor dat ik alles van die man ging lezen – niet alleen zijn volledige autobiografie in dertien delen. de Continents of Exile-reeks, waarin hij begint met een portret van zijn vader en zijn moeder en vervolgens vertelt hoe hij als jongetje van drie blind werd en naar een school aan de andere kant van India werd gestuurd, omdat daar de enige fatsoenlijke blindenschool was. Later ging hij naar Amerika, naar de Arkansas School for the Blind, waar hij een belangrijke beslissing nam – hij had een hekel aan het tik-tik-tik van zijn blindenstok, omdat hij het gevoel had dat iedereen dan dacht: “daar heb je weer zo’n blinde jongen”, dus brak hij die stok doormidden. De rest van zijn leven heeft hij het dan ook zonder stok of blindengeleidehond gedaan, en hulp van andere mensen werd altijd afgewezen. Hij vertrouwde volledig op zijn gehoor en zijn reukvermogen, en wat hij zelf “geluidsschaduwen” noemde.

Ik heb Ved Mehta één keer mogen ontmoeten, toen hij in Nederland was voor de presentatie van de vertaling van zijn boek All for Love – Alles uit Liefde – een van de weinige van zijn vele boeken die in het Nederlands vertaald zijn, en ik heb altijd het gevoel gehad dat ik in ieder geval één keer in mijn leven een waarachtig genie heb ontmoet.

Mehta heeft na zijn middelbare school in Engeland gestudeerd (Oxford) en een paar jaar aan Harvard, en heeft vervolgens dertig jaar als stafschrijver voor The New Yorker geschreven. De autobiografie was daarbij het indrukwekkendst, maar vergeet vooral ook niet de erudiete en heldere stukken over taal, over religie, over India, Gandhi en nog veel meer. Mehta was breed geïnteresseerd, maar hij heeft vooral het Amerikaanse lezerspubliek kennis laten maken met India.

Als je nog nooit wat van Ved Mehta gelezen hebt moet je The Ledge Between the Streams beslist lezen – het verhaal van een familie die uit Pakistan verdreven wordt tijdens de burgeroorlog die leidde tot de scheiding die leidde tot de twee staten Pakistan en India – een voor ons vrijwel onbekend stuk geschiedenis dat hier op een indrukwekkende manier tot leven komt.

Maar eigenlijk is alles wat Ved Mehta geschreven heeft de moeite waard. Die Nobelprijs had hij gewoon al lang geleden moeten krijgen. We zullen hem missen.

• Vrijwel alle boeken van Ved Mehta zijn inmiddels als Penguin-e-book verkrijgbaar.