Filter, het tijdschrift van en voor vertalers, dat interessant is voor werkelijk iedereen die wel eens een boek leest is in 2025 overgestapt van een kwartaalblad naar een halfjaarlijks tijdschrift in boekvorm. Dat maakt het uiteraard niet minder interessant, zo blijkt meteen uit het eerste nummer in het nieuwe formaat, dat de titel De laatste vertaler meekreeg, want AI zit ons allemaal op de hielen, maar de vertalers wel heel erg nadrukkelijk.

Over AI en vertalen worden in dit nummer zeer behartenswaardige zaken gezegd, zoals tussen neus en lippen door dat een vertaler meer is dan een tekstverwerker, wat me een tamelijk essentiële observatie lijkt.

Filter is wat mij betreft altijd een blad om van kaft tot kaft te lezen, en de neiging om er eindeloos uit te citeren is bijzonder groot, moet ik bekennen (vraag het mijn huisgenoot maar). Ik beperk me hier tot twee fragmenten waarin wat opmerkelijke stukjes zitten die tot nadenken stemmen. Lees bijvoorbeeld het fragment van Melani Reumers tot het eind en daar zie je dat vertalen in andere talen geheel anders geïnterpreteerd wordt. Een mooi inzicht.

Dat Ton Naaijkens zijn overzicht van het vertaaljaar 2024 begint met een citaat uit de “biografie” van Joost Swarte vond ik ook erg mooi, ook omdat het vervolg van het verhaal zo mooi past bij de vertalingen van Robbert-Jan Henkes. Als je zijn verdere overzicht van het vertaaljaar leest heb je overigens de neiging om meteen een lijstje samen te stellen en daarmee naar de boekwinkel te snellen, want hij weet je perfect lekker te maken met zijn enthousiasme over bepaalde vertalingen.

Anneke Brassinga, Arnon Grunberg en Barber van de Pol zijn voor de leek waarschijnlijk de bekendste namen van de schrijvers die een bijdrage leverden aan dit nummer, maar de stukken van Désirée Schyns over het vertalen van Jonathan Littell, Daan Stoffelsen over een moordmysterie dat extreem moeilijk te vertalen was, en de stukken over Kafka, over verzinplezier, het ruisen van de taal zijn allemaal even inspirerend…  Moet ik verder gaan? Hou je van lezen en van taal? Schaf dan als de bliksem deze Filter aan.

• De laatste vertaler – Filter – Tijdschrift voor vertalen 32:1 april 2025 – UItgeverij M10 – € 22,50
• Bestel je exemplaar rechtstreeks bij Uitgeverij M10 Boeken